28 mei 2021 • Leestijd: 4 minuten
Ongetwijfeld vinden er bij jou op school regelmatig evaluaties plaats. Bijvoorbeeld ter afronding van een onderwijsproject of om de oudertevredenheid te meten. Dit soort evaluaties gaan vaak over de inhoud of het resultaat. Dat is zinvol, maar als je als team écht verbeterstappen wilt maken, sta dan ook stil bij het ‘het proces’. Hoe hebben jullie bijvoorbeeld samengewerkt tijdens een bepaalde periode of bij een project? En bespreek dit niet één keer per jaar, maar in een vaste ritmiek. In deze blog leggen we uit hoe je dit via een zogenaamde Retrospective kunt doen en wat dat oplevert.
Een retrospective is een van de drie voorwaarden van de aanpak van leerkracht, naast ambitie en ritmiek. De retrospective is een werkvorm waarmee je met een team terugkijkt op een periode van samenwerken. Door zowel successen als problemen te benoemen kun je vervolgens nieuwe afspraken en acties formuleren. Zo blijf je continu de manier van samenwerken verbeteren en innoveren.
Veel IT-afdelingen van bedrijven werken met de scrummethodiek. Daarbij werken kleine teams in korte sprints van zo’n twee à drie weken. Bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van een bepaald stuk software. Het team gebruikt hierbij een scrumbord waarop ze al het werk via post-its visueel maken voor de komende sprint. Dagelijks staat het team bij het scrumbord om de voortgang te bespreken. Na een sprint levert het team het product op en volgt een zogenaamde retrospective waarin het team terugblikt op het proces en van daaruit acties bepaalt om de volgende keer de samenwerking nog beter te laten verlopen. Als stichting leerkracht hoorden we over zo’n retrospective tijdens een bedrijfsbezoek met leraren bij Bol.com. De aanwezige leraren waren hier erg enthousiast over en besloten het onderdeel te maken van hun manier van werken. Dit heeft er toe geleid dat het vanaf dat moment ook toegevoegd is aan de verbetermethodiek van stichting leerkracht. Want terugblikken op de samenwerking en van daaruit verbeteringen definiëren, past natuurlijk naadloos bij een verbetercultuur.
Er zijn heel veel verschillende werkvormen beschikbaar die je kunt inzetten om een retrospective te houden. Als je op internet zoekt op ‘retrospective’, vind je talloze voorbeelden. De basisvorm is een grote flap onderverdelen in kolommen met per kolom een vraag in de trant van ‘wat werkt?’, ‘wat werkt een beetje?’ en ‘wat werkt niet?’. De teamleden geven via post-its input op deze vragen en vanuit daaruit bepaal je samen wat het meest naar voren komt en welke acties er gedaan moeten worden of welke teamafspraken je wilt maken. Je kunt eindeloos variëren met de vragen die je stelt, bijvoorbeeld ‘waar kreeg je energie van’ en ‘wat kostte je energie’ of ‘waar moeten we mee doorgaan/stoppen/beginnen’. Kortom, er is veel variatie mogelijk en ook noodzakelijk om er plezier en energie in te houden.
In de leerkracht-methodiek werken leraren in kleine teams samen aan het verbeteren van het onderwijs. Met dit team voeren ze regelmatig (om de zes weken) een retrospective uit. Als je (nog) niet in zo’n klein verbeterteam samenwerkt, kun je toch retrospectives organiseren. Op veel scholen is het schooljaar onderverdeeld in periodes, vaak ook samenhangend met de schoolvakanties. Na afloop van een periode kun je een retrospective organiseren. Bij een groter schoolteam, kun het team in subteams van zo’n acht personen opdelen en deel je na afloop van de retrospective met elkaar de uitkomsten.
Voor een prettig en efficiënt verloop van een retrospective, kun je de onderstaande stappen volgen:
Als je regelmatig als team een retrospective organiseert, merk je dat je steeds meer openheid creëert in het team. Niet alleen tijdens de retrospective, maar ook in de dagelijkse praktijk. Het nadenken over en uitspreken van hoe jullie (samen)werken, gaat onderdeel worden van jullie werkcultuur. En dat is prettig. Je creëert een lerende cultuur waarin teamleden zich kunnen ontwikkelen. Dat is goed voor jou en je collega’s persoonlijk en daarmee stijgt ook de kwaliteit van jullie werk.
Neem contact met ons op