Wat is het Nationaal Programma Onderwijs?
Het doel van het Nationaal Programma Onderwijs is om leerlingen en studenten te helpen hun gaven en talenten tot bloei te brengen, ondanks de coronacrisis en de gevolgen daarvan voor het onderwijs. Daartoe wordt de komende twee en een half jaar € 8,5 miljard extra geïnvesteerd in het gehele onderwijs, van het funderend onderwijs tot en met het hoger onderwijs.
Jullie NP Onderwijsplan: kies je alleen voor aanpakken van vertragingen of voor duurzame schoolontwikkeling?
De menukaart voor het Nationaal Programma Onderwijs (NP Onderwijs) biedt je een reeks van opties voor het aanpakken van vertraging bij leerlingen. Het ministerie roept echter scholen nadrukkelijk op duurzame keuzes te maken. In de menukaart staat daarom de ‘verbetercultuur’ van stichting leerKRACHT als optie genoemd. Waarom zou je daar als school op inzetten? Daar zijn drie redenen voor: meer leerwinst voor je leerlingen, effectiever werken als team aan vertragingen en meer werkplezier met je team. In dit artikel gaan we deze drie redenen één voor één af.
Maar eerst dit: wat is dat eigenlijk, een verbetercultuur? In zo’n cultuur leer je als leraar van en met je collega’s. En verbeter je samen met je schoolleider en de leerlingen het onderwijs. Op basis van een gezamenlijke visie op onderwijs, doelgericht en in kleine stappen. Niet af en toe, maar elke dag. Niet met een paar enthousiastelingen, maar met iedereen op school. En niet omdat het moet, maar omdat je dit zelf wilt.
Zo’n cultuur is niet nieuw. Als je gaat kijken naar landen en regio’s met nog veel beter onderwijs dan het onze – zoals Ontario, Massachusetts, Singapore en Estland – dan zie je scholen met zo’n cultuur. En in bedrijven en ziekenhuizen werkt dit net zo, daar heet deze manier van werken ‘Lean’ of ‘Agile-Scrum’’. Het is een beproefde manier van werken.
Stel je dat eens voor: een school waar je met je team en de leerlingen elke dag samen aan het verbeteren van het onderwijs werkt. Wat doet dat met de kwaliteit van onderwijs? Met het leren van leerlingen? Hoe helpt het vertragingen aan te pakken? En wat is het effect op werkplezier?
Laten we ze een voor een bekijken:
1. Meer leerwinst
Wat doen scholen die méér bereiken met hun leerlingen? Wat onderscheidt hen van scholen met eenzelfde leerlingenpopulatie maar die kinderen minder kansen bieden?
Zowel de Inspectie als McKinsey deden hier in 2020 onderzoek naar. Hun conclusies zijn hetzelfde: sterke scholen hebben een verbetercultuur. Een cultuur waarin het lerarenteam en de schoolleiding intensief samenwerken aan onderwijs en doelgericht het onderwijs beter en beter maken.
Kortom, wil je meer leerwinst realiseren? Om achterstanden in te halen en om het onderwijs structureel beter te maken? Dan hoort een verbetercultuur op school daarbij.
Conclusie inspectie over schoolverschillen
Twijfel je nog? We hebben een tweede reden voor je.
FIGUUR 1: CONCLUSIE INSPECTIE OVER SCHOOLVERSCHILLEN
2. Meer effectiviteit bij het inzetten van extra interventies
Naast de verbetercultuur maken jullie keuzes voor andere interventies uit de NP Onderwijs-‘menukaart’ van het ministerie. Dat zijn interventies waarvan onderwijs-onderzoek laat zien dat scholen er veel leerwinst mee kunnen bereiken.
Echter, het toepassen van dergelijke ‘evidence informed’ interventies werkt pas in een school met een verbeter- en onderzoekscultuur. Het Nationaal Regieorgaan Onderzoek (NRO) publiceerde daar recent een leidraad over: ‘Werken aan onderwijsverbetering’. In deze leidraad doet de NRO zes concrete aanbevelingen voor scholen om effectief evidence informed onderwijs in te zetten:
- Kom tot een onderbouwd en gedragen verbeterplan
- Zorg voor een proces van uitvoeren, monitoren, bijstellen en borgen
- Stimuleer een onderzoekende houding
- Stimuleer samen leren in het team
- Benut kennis en expertise
- Creëer een schoolklimaat waarin leiderschap wordt gespreid
Elk van deze zes onderdelen realiseer je met de leerKRACHT-werkwijze. Daarom wordt leerKRACHT door de NRO-onderzoekers expliciet wordt genoemd als goed voorbeeld. Laat ons twee voorbeelden geven hoe je dat doet:
Aanbeveling 2 – Zorg voor een proces van uitvoeren, monitoren, bijstellen en borgen
Wat we in de praktijk ervaren is dat je dit verbeterproces heel gericht moet uitvoeren. Dan kan door in elke periode (van 6 tot 8 weken) met het team aan één thema uit het jaarbord te werken. Dat samenwerken gaat op twee niveaus: overzicht en inhoud. Je houdt het beste overzicht met een ‘verbeterbord’, waar je de teamdoelen en acties voor dit thema op zet. Dit bord bespreek je elke week op een vast moment. Dat gaat het meest effectief als je er als team bij blijft staan, dan ben je in een kwartier klaar en kun je daarna met de onderwijs–inhoud aan de slag. Die inhoud kan bestaan uit onderzoek bestuderen en vervolgens dat onderzoek samen vertalen naar de lespraktijk. Plan de werksessie waarin je met deze inhoud aan de slag gaat aansluitend aan de bordsessie in en neem er zeker een uur voor.
Aanbeveling 3 – stimuleer een onderzoekende houding
Dit stimuleren kan op allerlei manieren: door elkaars lessen te bezoeken en te kijken naar het effect ervan op leerlingen, door als schoolleider het goede voorbeeld te geven en zelf lessen te bezoeken, door literatuur te zoeken die past bij het thema waar je als team mee aan de slag bent en die aan het begin van een periode te bespreken. Maar wat het meest belangrijk is is dat iedereen in het team hiermee bezig is. Dat kun je bereiken door in kleine hechte teams (6 tot 8 personen) te werken en gebruik te maken van een verbeterbord. Op dat bord laat je zien wat iedereen in zijn of haar klas heeft uitgeprobeerd, welke duo’s samen lessen gaan ontwerpen en wie bij wie in de klas komt kijken. Je zorgt er zo voor dat niemand wordt overgeslagen. Anders wordt het al snel een feestje van een paar enthousiastelingen en haakt de rest af.
In dit artikel beschrijven we hoe je alle zes aanbevelingen van de NRO effectief realiseert met leerKRACHT. Zo zorg je er samen voor dat jullie leerlingen profiteren van de inzet van de NPO-middelen.
Op deze manier realiseer je samen, stap voor stap, voortgang en boek je succes. Ongeacht welke menukaart-interventie jullie hebben gekozen.
Hoe je met een verbetercultuur effect boekt
Voldoende reden om met een verbetercultuur te starten? Voor de zekerheid nog een derde reden.
FIGUUR 2: HOE JE MET EEN VERBETERCULTUUR EFFECT BOEKT
3. Werkplezier
Het is wel mooi geweest. Nog zo’n jaar wens je geen leraar toe. Maar, wacht, jullie gaan je via het NPO committeren aan nieuwe, extra inspanningen? Hoe zit dat dan met jullie zelf?
Nog een reden om met een verbetercultuur te starten.
Waarom? Kijkend naar het advies van de Onderwijsraad over werkdruk (met de titel Tijd voor focus) is hun belangrijkste conclusie:
‘Scholen die de werkdruk goed weten te beheersen, hebben een cultuur en structuur waarin ruimte is om prioriteiten te stellen, taken doelgericht uit te voeren en ze slim te verdelen. Baken het werk af. Zodat leraren zich kunnen focussen op de kern van hun vak: het geven én ontwikkelen van onderwijs.’
Hoe werkt dat in een verbetercultuur? Twee extra voorbeelden :
- Gebruik een jaarbord. Jullie gaan weer een heftig schooljaar tegemoet. Er is veel te doen. Te veel als je met alles tegelijk begint in september. Met een jaarbord kun je dat voorkomen. In dat bord zet je per periode 1 of 2 thema’s uit jullie jaarplan. De rest? Die komt de volgende periode. Dat geeft rust.
- Maak grote doelen klein. Als je dan, in een periode, aan de slag gaat met zo’n thema, maak dat thema dan klein. Zo klein dat het doel dat je er voor stelt na 6 tot 8 weken al is behaald. Zo ervaar je succes. En dat motiveert om weer door te gaan.
Hoe dat er in de praktijk uitziet? De Onderwijsraad ging op bezoek bij een school die met leerKRACHT werkt:
We hebben drie redenen besproken die jou zouden kunnen doen besluiten om in 2022 – 2023 te starten met een verbetercultuur op school: meer leerwinst voor je leerlingen, meer effectiviteit in het inzetten van extra NPO-interventies om leerachterstanden in te halen en dat alles met het werkplezier dat jij jezelf en je collega’s gunt.
1.200 scholen gingen al aan de slag met leerKRACHT. We zijn een goede doelen stichting, voor de leerling, met vertrouwen in leraren en helpen jullie graag verder.
Waar staat de verbetercultuur op de menukaart NPO?
Klik op de plaatjes om naar deze pagina op NPOnderwijs.nl te gaan
1. Ga naar nponderwijs.nl hier staan de interventies van de menukaart waar je uit kunt kiezen
2. Kies uit de interventies op de menukaart optie F: Faciliteiten en randvoorwaarden
3. Bij de interventies gericht op faciliteiten en randvoorwaarden staat de verbetercultuur
Volg één van onze webinars:
Zorg voor een NPOnderwijs plan dat werkt!
Meer informatie
Wil je over jullie NP Onderwijsplan & de verbetercultuur met ons in gesprek?
De verbetercultuur is opgenomen in de bewezen effectieve interventies van het Nationaal Programma Onderwijs. Daarmee geeft het ministerie je de mogelijkheid het NPO-geld voor leerKRACHT in te zetten.
Menukaart interventies funderend onderwijs
Deze interventies kan je inzetten met het extra geld uit het Nationaal Programma Onderwijs. Onder Interventies gericht op faciliteiten en randvoorwaarden staat schoolontwikkeling en verbetercultuur.
Menukaart interventies funderend onderwijs
Deze interventies kan je inzetten met het extra geld uit het Nationaal Programma Onderwijs. Onder Interventies gericht op faciliteiten en randvoorwaarden staat schoolontwikkeling en verbetercultuur.
Nationaal Programma Onderwijs
Minister Van Engelshoven en minister Slob informeren de Tweede Kamer over de investeringen in het onderwijs via het Nationaal Programma Onderwijs: steunprogramma voor herstel en perspectief.
Schoolverschillen in het primair onderwijs
Scholen verschillen in de leerresultaten die hun leerlingen behalen.
Tijd voor focus
Breng meer focus aan in de werkzaamheden van leraren én investeer in meer handen in en om de klas. Dat adviseert de Onderwijsraad in het advies Tijd voor focus. De raad constateert dat er te veel verantwoordelijkheden op de schouders van individuele leraren liggen.
Hoe je met schaarse capaciteit maximaal effect bereikt met het Nationaal Programma Onderwijs
De overheid komt in actie met het ‘Nationaal Programma Onderwijs’ met forse financiële ondersteuning. Maar het zijn de schoolleider en de leraren die het verschil maken. Een blik leraren opentrekken? Vergeet het maar met het lerarentekort. Wat dan? De oplossing ligt in het kiezen voor die interventies die, binnen de schaarse tijd van leraren, het meeste opleveren. Welke interventies zijn dat?
Artikel Trouw: Er komt een menukaart met onderwijsprogramma’s. Maar hoe weet je welk programma werkt?
In het Nationaal Programma Onderwijs presenteert het kabinet deze week een ‘menukaart’ met onderwijsprogramma’s die bewezen effectief zijn in de klas. Er is een ongekend bedrag van 8,5 miljard euro voor vrijgemaakt. Maar kan dat wel: ‘bewezen effectief’ onderwijs?