Wat is scrum?
Agile-Scrum is een manier van werken die het voor een team mogelijk maakt in een korte periode projecten en organisatorisch werk op een productieve en efficiënte wijze op te leveren en eventuele problemen snel te tackelen. Kern van de scrum aanpak is te werken in ‘sprints’. Dat is een periode van 2 tot 4 weken waarin een hoeveelheid werk wordt opgeleverd die het team zelf van te voren bepaalt. Om die werkzaamheden binnen één sprint goed uit te voeren is samenwerking heel belangrijk. Daarom is er regelmatig een kort overleg met het team bij een ‘scrum bord’. Oorspronkelijk is deze manier van werken in de IT ontstaan, maar ondertussen is deze overgeslagen naar andere industriesectoren, het onderwijs en de zorg.
Werken met scrum in het onderwijs
Verveel je je tijdens teamvergaderingen? Gaat het vaak heel lang over organisatorische onderwerpen. En in de klas? Merk je dat de energie in de les van jou moet komen? Terwijl je leerlingen of studenten achterover hangen. Geloof je dat je leerlingen veel meer in hun mars hebben? Dan is het misschien tijd om wat nieuws uit te proberen. Waar jij, je leerlingen en je collega-leraren meer energie van krijgen: Agile-Scrum.
We geven je twee tips om zelf mee aan de slag te gaan op school. Tip 1 over hoe je efficiënt jullie regelzaken als team afhandelt en daarmee tijd en rust creëert om samen te werken aan onderwijs. Tip 2 gaat over hoe je het scrum-bord mee de klas in kunt nemen. Je leerlingen gaan dat prachtig vinden!
Tip 1. Gebruik scrum-borden in je team voor praktische zaken en projecten
Hoeveel tijd besteed jij met je team in vergaderingen aan samen werken aan onderwijs? In vergaderingen gaat het vaak over organisatorische zaken. Bovendien besteed je als docent veel tijd aan zaken waar de leerling niet direct beter van wordt, zoals administratie, projecten, vergaderingen, dingen regelen, et cetera. Veel van die zaken kun je veel efficiënter doen met een scrum-bord.
Hoe ziet het scrum-bord eruit?
Op leerKRACHT-scholen werken teams samen aan het onderwijs met een verbeterbord. Daar zetten zij op wat zij met hun leerlingen willen bereiken en wat zij daar samen aan gaan doen. Echter, de teams merken dat organisatorische- en regelzaken hen afleiden van samenwerken aan onderwijs. Daarom hangen teams vaak naast hun (onderwijs) verbeterbord vaak een (organisatorisch) scrum-bord op. Op dat scrum-bord zetten zij hun praktische regeldingen. Dat doen zij in drie kolommen: ‘te doen’, ‘bezig’ en ‘klaar’.
FIGUUR 1: HET SCRUM-BORD
Hoe werk je met het scrum-bord?
Wat het team eerst doet is haar regelzaken voor de komende 2 weken op post-its schrijven. Die post-its hangen ze vervolgens in de kolom ‘te doen’. Zij spreken bovendien af wie welke actie neemt en schrijven hun namen op elke post-it.
Vervolgens gaan ze aan de slag met de regelzaken. Ieder die een actie oppakt verhangt de bijbehorende post-it naar de kolom ‘bezig’ en als de actie af is naar de kolom ‘klaar’. Wekelijks staat het team even bij het bord stil. In maximaal een kwartier bespreken zij de voortgang. Ze starten daarbij bij wat klaar is, kijken dan naar wat bezig is en eindigen met wat nog te doen staat. Als er onvoldoende voortgang is wordt daarbij de vraag gesteld ‘kunnen we helpen?’.
FIGUUR 2: HET ORGANISATORISCH BORD
Wat bereik je hiermee?
Dat organisatorisch bord werkt efficiënt en de voortgang van de regelzaken is zichtbaar voor iedereen. Zo heb je de regeldingen onder controle en dat geeft rust. Zo kunnen jullie je tijd als team besteden aan waar het echt om gaat: het inhoudelijke gesprek over onderwijs.
Wil je meer weten over hoe start je met het werken met een organisatorisch bord en hoe het precies werkt? Bekijk dan deze filmpjes.
Je hebt nu kunnen lezen hoe het scrum-bord voor jullie ‘regelzaken’ kan werken. Tips gekregen waarmee je met het lerarenteam aan de slag kunt. Maar hoe zit het met jullie leerlingen of studenten? Kunnen die een rol spelen bij het scrum-bord?
FIGUUR 3: MARLEEN DE RIDDER VERTELT OVER SCRUMMEN: ‘ONDERZOEKEN LEREN’
FIGUUR 4: MARTIN AUGUSTIJN VERTELT: ‘HET SCRUM-BORD ALS LEIDRAAD’
Tip 2. Neem het bord mee de klas in
Als docenten ervaringen opdoen met verbeterborden of scrum-borden vragen ze zich vaak af ‘zou dat ook met mijn leerlingen werken?’. Het effect daarvan is dat we op honderden leerKRACHT-scholen zien dat leraren de borden mee de klas in nemen. Overal werkt het: bij kleuters, de bovenbouw, vmbo-mentorklassen, de bovenbouw van havo-vwo en bij studenten op het mbo.
Hoe werkt dat?
We zien hier twee varianten, het verbeterbord en het scrum-bord. Het verbeterbord zetten docenten in om met hun klas doelgericht aan verbeteringen te werken, bijvoorbeeld leerresultaten op een bepaald gebied zoals rekenen of juist gericht op het samenwerken tussen hun leerlingen. Het scrum-bord zetten docenten vaak in voor projecten.
Dat laatste (scrum-borden voor projecten) werkt als volgt. Je deelt als eerste de klas in in kleine groepjes van 3 of 5 leerlingen. Na een uitleg over scrum ga je aan de slag. De eerste stap is dat leerlingen nadenken voor hun project wat er nodig is om dat tot een goed einde te brengen. Dat schrijven zij op post-its. Van een simpele flap papier maken ze een scrum-bord en ze hangen de post-its in de kolom ‘te doen’.
Daarna gaan ze op dezelfde manier aan de slag als we bij tip #1 beschreven voor docententeams. In de tijd die de leerlingen hebben voor projecten starten ze steeds in hun kleine teams met hun flap. Ze kijken wat af is, bespreken waar ze mee bezig zijn en bedenken of ze al tijd hebben om een nieuwe actie uit de kolom ‘te doen’ op te pakken.
Als docent heb je direct zicht op waar elk groepje staat en onderling kunnen de leerlingen ook zien waar de andere groepjes mee bezig zijn. Dat maakt het makkelijk voor jou als docent om je hulp aan te bieden waar dat nodig is, of voor leerlingen om zelf de sokken erin te zetten als ze een beetje achterlopen.
Dit werkt in alle onderwijsvormen, kijk maar eens naar deze filmpjes uit het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs:
