Directieteam aan de slag met leerKRACHT

‘Wij willen meer eigenaarschap’

‘In november 2017 hielden we een studiedag met al ons onderwijzend personeel over onze toekomst’, vertelt Mieke. ‘Op die dag bespraken leerkrachten dat ze het meest behoefte hadden aan: zelf verantwoordelijk zijn, meer vertrouwen krijgen, samen van en met elkaar leren, bij elkaar de kunst afkijken. Kortom, de boodschap van de leerkrachten was: ‘Wij willen meer eigenaarschap’.’

Starten met leerKRACHT

Mieke: ‘Deze vraag naar eigenaarschap sloot bijna naadloos aan bij de visie en de methodiek van leerKRACHT. Daar zijn we ons met het directieteam van Innerwaard – zeven schooldirecteuren, de bestuursadviseur en ikzelf als bestuurder – dus in gaan verdiepen. We vonden het veelbelovend en in april 2018 is het directieteam op leerKRACHT-wijze gaan werken, onder begeleiding van een expertcoach. Diverse scholen volgden.’

Eerst de gezamenlijke koers

‘We begonnen met het uitwerken en invullen van onze Innerwaard-brede koers ‘Eigenaarschap in verbinding’ in onderwijsinhoudelijke thema’s. Zowel in het directieteam als via een lerarenarena’, vertelt Annemieke. ‘We wilden dat eerst het kader helder zou zijn. Daarbinnen hebben al onze scholen de ruimte om dat op eigen wijze in te vullen in hun eigen jaarplan. Met het directieteam maakten we een jaarbord, in de loop van het jaar merkten we dat zo’n bord echt werkt. Het is nu heel zichtbaar waar we trots op zijn, wat we gaan doen dit jaar en wat we willen bereiken. Er is echt een houding van ‘we doen het samen’.

Leerlingen

Mieke: ‘Als directieteam formuleren we de kaders en bedenken met elkaar mooie plannen voor de leerlingen. Maar niemand van ons negenen werkt rechtstreeks met leerlingen. Daar zitten stappen tussen, en dat maakt het soms behoorlijk complex. Voor ons als directieteam ligt de focus wel degelijk op de leerlingen, maar de leerkrachten zijn degenen die het gaan doen. Wij luisteren dus naar de stem van de leraar en die van de leerling.’

Bord

‘Ook het leerKRACHT-bord heeft in een school een andere functie dan op bestuursniveau’, vertelt Annemieke. ‘Op een school hangt het in de teamkamer, waar iedereen veel komt. Dan kun je heel makkelijk de voortgang in de gaten houden, er even samen over praten tijdens de koffie. Het directieteam-bord hangt in het bestuurskantoor, waar we elkaar om de drie weken ontmoeten. Misschien zou het wel handig zijn om het bord digitaal bij te houden. Dan ben je nog steeds het langsloop-effect kwijt, maar iedereen kan wel zien wat de voortgang is.’

Ritmiek

‘Als directieteam waren we ongeveer tien vergaderingen per jaar gewend. In ons eerste leerKRACHT-jaar lag de frequentie veel hoger, maar dat was wel veel gevraagd; de meeste directeuren willen niet zo vaak uit hun school weg te zijn. Nu overleggen we om de drie weken, dat past ons beter. Maar feedback geven en leren van elkaar is zo een minder vanzelfsprekend onderdeel van de werkweek dan dat binnen een lerarenteam kan zijn’, vertelt Mieke. ‘Overigens bespreken wij regelonderwerpen, zoals de formatie, liever in een vergader-achtige setting dan in een leerKRACHT-sessie. Dat doen we dan ook, daar ruimen we een deel van elke bijeenkomst voor in.’

Mieke: ‘In mijn optiek hebben de directeuren een spilrol in het verbinden van de verschillende lagen: leerlingen, leerkrachten, schooldirectie en bestuur. Het bestuur kan nog zulke mooie dingen bedenken… Als de directeur die dingen niet goed vertaalt binnen zijn of haar school – en andersom: niet naar het overleg met het bestuur meeneemt wat op de werkvloer gebeurt – dan werkt het niet. Dan komen mooie plannen niet goed van de grond. Het is echt een combinatie van sturen en van onderop laten komen. Krijgen mensen de ruimte – uiteraard binnen gestelde kaders? Worden ze gestimuleerd en gefaciliteerd om zichzelf te verbeteren? Of vindt de directeur het moeilijk om los te laten? Daarin zit nog veel diversiteit.’

Annemieke: ‘Het is ook heel lastig. Je moet als directeur echt op je handen zitten en het iedereen zelf laten ontdekken. Maar tegelijkertijd moet je wel aangehaakt en betrokken blijven.’

Inhoudelijke ontwikkeling en eigenaarschap

Annemieke is binnen Innerwaard verantwoordelijk voor de basiskwaliteit van taal en rekenen: ‘In het directieteam is unaniem besloten dat we dit schooljaar stichtingsbreed aan de slag gaan met het vakgebied technisch lezen. Het leesniveau van de kinderen moet echt omhoog. Daarvoor moet er meer kennis komen in de teams. De taalkring – met daarin alle taalcoördinatoren van de verschillende scholen – heeft daarin een grote rol. Die taalkring werkt de doelen uit volgens de leerKRACHT-methodiek: ‘Waar staan we nu?’, ‘Waar gaan we naartoe?’, ‘Wat moeten we verbeteren?’ en ‘Wat kun jíj doen?’. De taalcoördinatoren proberen van en met elkaar te leren; ze gaan ook bij elkaar op school kijken: ‘Hoe doe jij dat nou?’. Vervolgens gaan ze op eenzelfde manier aan de slag binnen hun eigen school. Elk schoolteam heeft daarin een heel eigen, verschillende dynamiek; maar overal wordt gestreefd naar eigenaarschap op alle lagen.
Naast de taalkring hebben we ook een rekenkring, een IB-kring (intern begeleiders), een I-kring (innovatiecoördinatoren), een jongekindkring (leerkrachten groep 1 t/m 3), een starterskring (startende leerkrachten) en een admin-kring (administratief medewerkers), die op eenzelfde manier werken.’
Mieke vult aan: ‘Alleen op directeursniveau is dat ‘bij elkaar kijken’ helaas nog niet goed van de grond gekomen. Dat is iets voor de – nabije – toekomst.’

Inhoudelijke diepgang

Annemieke: ‘We zijn blij met onze expertcoach. Het is fijn als iemand vanuit een helicopterview kan meedenken. Door goede vragen gaan we als directieteam echt de diepte in. Vragen naar het waarom van beslissingen en doelen; ‘Wat wil je ermee bereiken, wat heb je voor ogen?’ En natuurlijk de belangrijkste vraag: Wat merken de leerlingen daarvan?’’