‘Het leerKRACHT-programma bracht ons focus, versnelling en verdieping”
Het Joke Smit College over leerKRACHT
Het bevlogen, jonge docententeam van Het Joke Smit College in Amsterdam-Zuid doet veel aan scholing, onderwijsontwikkeling en teamvorming. In 2014 volgde docent Philip Hoenderdaal een masterclass ‘leiderschap & onderwijs’ en hoorde daar over de aanpak van Stichting leerKRACHT. Hij dacht meteen: ‘Dit past bij ons, dit moeten we gaan doen op het Joke Smit College’.
Ook directie en andere collega’s waren al snel enthousiast. Ze gingen zelf aan de slag, maar het kwam niet echt van de grond. Twee jaar later sloten ze alsnog aan bij het leerKRACHT-programma, nu met succes. Directeur Wilma de Vries vertelt waarom het nu wel lukt.
Na er twee jaar zelf mee geworsteld te hebben, besloten we het over een andere boeg te gooien en toch Stichting leerKRACHT in de arm te nemen. In september 2016 stapten we in het landelijk programma met als doel dat in twee jaar tijd ieder van onze docenten de methodiek goed en grondig zou aanleren.
Nu we het met begeleiding van leerKRACHT doen, lukt het wel. Dat bracht ons focus, versnelling en verdieping. Heel fascinerend hoe zoiets gaat, het is vergelijkbaar met leerlingen die zeggen: ‘Ach, dat boek ga ik zelf wel leren, daar heb ik de docent niet voor nodig?’.
Succesfactoren
Verschillende elementen in de leerKRACHT-aanpak zorgden ervoor dat het nu wel succesvol is:
Ritme
‘We werden in het ritme van het programma ‘geperst’; dat dwong ons om ermee bezig te blijven, ook als het druk was. Onze leerKRACHT-bijeenkomsten zijn ingepland in de jaaragenda, elke dinsdagmiddag. Dat ritme zorgt voor verdieping, mensen raken op elkaar ingespeeld. Het is wel even pittig doorwerken. maar na een half schooljaar hebben ze alle instrumenten in de vingers. In vijf golven van een half jaar zijn nu al onze docenten aan bod geweest.’
Effectieve instrumenten
‘Het aanleren van handige en bewezen effectieve instrumenten. Die instrumenten zijn geen doel op zich natuurlijk, maar manieren om gericht met elkaar in gesprek te raken over hoe we onze eigen doelen beter kunnen bereiken. Ze helpen om onze gedachten en ideeën te ordenen.
Nu weten we: als we aan een bepaald speerpunt willen werken, kunnen we het beste een verbeterbord gebruiken, of een retrospective, of een leerlingenarena inzetten. Iedereen heeft zich de instrumenten eigengemaakt, we spreken hierover dezelfde taal. Hierdoor gaat er minder energie in de vorm zitten; alle energie kan naar de inhoud, gebruikmakend van die instrumenten.
We waren al gewend om vaak samen over onderwijsontwikkeling te praten, maar met deze instrumenten krijgen onze gesprekken merkbaar meer diepgang. Het wordt helder en concreet hoe we aan onze eigen doelen kunnen werken, en de kwaliteit van de stappen die we nemen, wordt vergroot.’
Feedback
‘De feedback van onze leerKRACHT-expertcoach hielp bij het concreet en praktisch bruikbaar formuleren van onze doelen en bij het aanbrengen van verdieping.’
Schoolcoaches
‘Een groep enthousiaste docenten volgde een bootcamp om de instrumenten echt goed te leren kennen. Zij werden onze schoolcoaches; onder hun begeleiding zijn groepjes docenten met elkaar aan het werk gegaan. Bijvoorbeeld aan onze gezamenlijk geformuleerde speerpunten.’
Inspiratie van andere scholen
‘De verhalen van andere scholen en bedrijven op regionale bijeenkomsten werken erg inspirerend, al zijn ze bijna nooit 1-op-1 over te nemen.’
Voorbeeld: Werken aan het bemoedigen van studenten
‘Elk jaar houden we over elke docent een leerlingenenquête, met stellingen als: ‘Ik vind dat de docent goed uitlegt’. Op de meeste vragen krijgen we dikke voldoendes van onze leerlingen, behalve op: ‘De docent geeft leerlingen het gevoel dat ze iets kunnen’. Een percentage van 59 ja-zeggers is strikt genomen een voldoende, maar wij vonden het te laag. We hebben daarom de leerKRACHT-instrumenten ingezet. Op ons verbeterbord hebben we als doel gesteld om aan het eind van het schooljaar op 70% uit te komen. Daarvoor hebben we verschillende acties geformuleerd én ondernomen:
- Bij ieder lesbezoek geven we elkaar feedback op de vraag: ‘Doe jij bemoedigend en stimulerend naar de leerlingen? Wat kan er beter?’
- We gaven dit doel mee aan de golf docenten die op dit moment met de leerKRACHT-training meedoen.
- We gebruiken de app ‘OnzeLes’, waarmee een docent na de les meteen feedback krijgt van de leerlingen. ‘Heb ik iets bemoedigends gedaan deze les? Wat hielp? Heb je tips hoe ik het beter kan doen?’
- We hielden een leerlingenarena over dit onderwerp, waar heel relevante en bruikbare tips uitkwamen.
Wij zijn als docenten en schoolleiding nu alert en meer concreet bezig om onszelf te verbeteren.’
Nu zelf verder
‘Nu we de methodiek en de instrumenten beheersen, kunnen we er meer onze eigen draai aan geven en dat doen we ook. In het begin hadden we allemaal een beetje weerstand tegen de jargonnerige termen en tegen wat sommigen ‘mooi-weer-taal’ noemden. We zijn over die weerstand heengestapt, omdat we merkten dat het echt werkt. Inmiddels halen we onze eigenheid er weer meer bij, zo zetten wij een ‘retrospective’ soms om in een ‘prospective’, omdat bij ons het vooruitkijken belangrijker is.
We kunnen zelfstandig verder, al blijven we beslist inspiratiebijeenkomsten bezoeken en op bedrijfsbezoeken gaan. Onze leerKRACHT-expertcoach komt nog af en toe, naar behoefte, bijvoorbeeld als we met de schoolleiding samen aan het werk gaan.’
Het Joke Smit College in Amsterdam-Zuid is een dag- en avondschool voor 18 jaar en ouder voor mavo (vmbo-tl), havo en vwo. Met als ambitie: ‘Een fijne school waar doorzetters slagen’. Het bevlogen, jonge docententeam (de gemiddelde leeftijd is 35 jaar) doet veel aan scholing, onderwijsontwikkeling en teamvorming
