IB’er hoe kun jij nog meer betekenen voor de leerlingen?
Elke Intern Begeleider (IB’er) wil het beste voor de leerlingen op school. Maar wat helpt jullie kinderen het meest? Je weet dat leraren het verschil maken. Wat kun jij doen om hen nog sterker te maken? Je spreekt de leerlingen en weet waar zij behoefte aan hebben. Hoe kun jij hun stem nog duidelijker laten klinken op school? In deze blog de verhalen van een aantal IB?ers op leerKRACHT-scholen die hun rol anders zijn gaan invullen. Voor hun leerlingen. Omdat ze er zelf plezier in hebben.
Maar eerst even een stap opzij. Hoe ziet een school eruit waar het onderwijs écht goed is? Daar werken leraren samen in hechte teams. Zij bepalen samen wat hun ambitie is, waar ze deze periode aan werken en doen dat samen. Ze ontwerpen samen lessen en bezoeken elkaars lessen. Het gesprek in de lerarenkamer gaat over onderwijs.
De leerlingen op deze scholen zijn onderdeel van dit gesprek. Zij denken mee over het verbeteren van het onderwijs. Niet alleen door hun leraren feedback te geven, ze stellen zelf doelen in de klas en realiseren deze samen.
In zo’n school denk je niet vóór de leraar en niet vóór de leerling, maar mét hen. Dat gaat ver. Heel ver. Laat we maar meteen het meest extreme voorbeeld nemen. Leerlingen die thuis in situaties zitten van mishandeling of verwaarlozing.
Stel je dit voor: een kamer op school?
We zijn in een school in Rotterdam, de Tuimelaar. Er hebben zich een aantal mensen verzameld. Van de school zelf, Jeugdzorg, Leerplicht, Schoolmaatschappelijk werk, Passend Onderwijs en Jeugdbescherming. Zij gaan aan de slag om de situatie rond drie zorggezinnen te verbeteren. Vroeger zouden ze deze gezinnen hebben besproken, vandaag gaat het anders.
Er wordt op de deur geklopt. Er komt een moeder binnen van het eerste gezin. Nancy Tadey, interne Begeleider van de school haalt de vier kinderen van dit gezin uit hun klassen op. Het gesprek kan beginnen. Wie begint er? Geen volwassene. Nee, één van de vier kinderen neemt het woord. Zij doet een ‘check-in’ met een ‘verbeterbord’ (een simpel wit bord): hoe voelt iedereen zich? De aanwezigen kunnen kiezen uit een happy smiley, een neutrale of een sippe.
Daarna volgen de successen: wat heeft elk van de kinderen de afgelopen periode bereikt op die punten die hij of zij wilde verbeteren? Hun moeder kijkt verbaasd toe ‘tjonge, dat háár kinderen dit kunnen!’ Ze is trots. Vervolgens bespreken de kinderen met de volwassenen waar zij de komende periode aan willen werken. Nancy schrijft ondertussen mee op het verbeterbord.
Als de kinderen daarna de kamer verlaten is hun moeder ontspannen, het ijs is gebroken. Dit is geen gesprek met instanties die haar verwijten maken. Het gesprek gaat verder, waarbij de volwassenen overleggen. De moeder heeft aan het begin van de gesprekkencyclus als doel voor haar kinderen geformuleerd, dat zij zich fijn voelen op school. De aanwezigen overleggen hoe het daarmee staat en welke ondersteuning de kinderen nodig hebben. Na een half uur is het overleg afgelopen en gaat de vrouw naar huis. Er is veel bereikt.
Luister naar wat IB’er Nancy Tadey hierover vertelt:
De IB’er vertolkt de stem van alle leerlingen
Als in deze situatie kinderen het voortouw kunnen nemen, dan kan dat overal. De IB’er op school is bij uitstek de persoon om de stem van de leerling te vertegenwoordigen. In Zeeland werkt IB’er Adrianne Capel op basisschool de Kompas. Zij werd geraakt door de kracht van het betrekken van leerlingen. Sinds zij dit ervaren heeft, stelt zij in overleg met leraren en directie vaak twee simpele vragen:
- ‘wat heeft de leerling hieraan?’
- ‘hoe kunnen we de leerlingen hierbij betrekken?’
Dat kun je natuurlijk zelf bedenken, maar je kunt het ook aan de leerlingen vragen. Van de kleuters tot groep 8 hebben ze best een mening over wat het effect is dat leraren op hen hebben.
IB’er Jacqueline Carbo van De Nieuwe Wiel in Lopik bevestigt het verhaal van Adrianne Capel: ‘wij luisterden al heel goed naar de leerlingen en bedachten welke behoefte zij hadden, maar we ervaren dat dit nog veel beter kan’. Zij organiseren nu ‘leerlingen-arena’s’. Dat zijn bijeenkomsten waar 6 tot 8 leerlingen in een binnenring zitten en, onder begeleiding van een docent of de IB?er, een aantal vragen over het onderwijs beantwoorden. Het lerarenteam is daarbij. Zij zitten in de buitenring en luisteren 20 minuten stil naar wat hun leerlingen te vertellen hebben.
Het effect van zo’n arena is heel krachtig. Niet alleen krijg je heel concrete tips van leerlingen over wat je nog beter kunt doen, maar docenten horen het direct van de kinderen. Geen sterkere motivatie dan dat. Luister wat Adrianne Capel er in deze video over vertelt.
De leerlingen krijgen beter onderwijs als docenten sterker worden
Wat doen de leraren met de input van hun leerlingen? Het onderwijs beter maken natuurlijk. De IB’er heeft hen dan al geholpen door de stem van de leerlingen te laten klinken. Maar wat kun jij als IB’er nog meer doen?
We gaan terug naar Zeeland, naar Adrianne Capel: ‘er worden prachtige plannen geschreven vóór leraren, vanuit de overtuiging van een IB’er die het wel weet. Maar, wordt het onderwijs daar structureel beter van? Je vult zo gaten, je helpt mensen niet om structureel beter te worden.’
We zien daarom steeds meer IB’ers op de honderden leerKRACHT-scholen kiezen voor de rol van leerKRACHT-coach. Ze besteden dan een deel van hun tijd aan het sterker maken van het team. Zoals Adrianne zegt: ‘je wilt uitgaan van de professionaliteit van leraren en hun kennis’. Dat betekent dat zij geen oplossingen biedt, maar het team helpt samen beter te worden.
Als leerKRACHT-coach introduceert zij daarvoor het verbeterbord en stimuleert collega’s met flinke regelmaat samen lessen voor te bereiden en die lessen bij elkaar te bezoeken. Jacqueline Carbo van De Nieuwe Wiel maakte dezelfde keus voor de rol van leerKRACHT-coach op haar school: ‘als je leraren helpt beter te worden, dan krijgen leerlingen beter les’ is haar overtuiging.
Wat betekent dit allemaal samen voor de rol van de IB’er?
Je hebt hier de verhalen gelezen van een aantal van je collega-IB’ers die op hun school nog meer zijn gaan betekenen voor de leerlingen. Welke van hun acties spreekt jou aan?
- Hoe kun jij zorgleerlingen en hun ouders zelf in het zorgoverleg betrekken?
- Kunnen deze twee vragen je helpen om op school de stem van de leerling te vertolken: ‘wat hebben de leerlingen hieraan?’ en ‘hoe kunnen we de leerlingen hierbij betrekken?’
- Hoe kun jij een groter deel van je tijd besteden aan het versterken van de kwaliteit van leraren en daarbij gebruik maken van hun professionaliteit en kennis?
Je zult merken dat het effect daarvan meer werkplezier, betrokken leerlingen en nog beter onderwijs zal zijn. De leraren krijgen meer eigenaarschap. Jij als intern begeleider hoeft minder te controleren en te sturen. Hierdoor ben je minder tijd kwijt aan ‘triviale’ zaken en kom je weer meer toe aan je vak. IB’er Marleen vertelt in deze video hoe zij dat heeft aangepakt.
Veel succes!
