19 mei 2022 • Leestijd: 6 minuten
Werkplezier, welke leraar wil dat niet? Toch blijkt dit makkelijker gezegd dan gedaan. Volle werkdagen, die meer gaan over lijstjes afwerken dan de kinderen in je klas. Dat is niet waarom je het onderwijs in wilde, maar je ziet geen oplossing. Accepteren dan maar? Zo doe je jezelf en je leerlingen ernstig tekort. Het hebben van werkplezier is namelijk cruciaal.
“Werkplezier is een positieve, affectief-cognitieve toestand van opperste voldoening die gekenmerkt wordt door vitaliteit, toewijding en absorptie. Vitaliteit wordt op haar beurt gekenmerkt door bruisen van energie, zich sterk en fit voelen, lang en onvermoeibaar met werken door kunnen gaan en beschikken over grote mentale veerkracht en dito doorzettingsvermogen. Toewijding heeft betrekking op een sterke betrokkenheid bij het werk; het werk wordt als nuttig en zinvol ervaren, is inspirerend en uitdagend, en roept gevoelens van trots en enthousiasme op. Absorptie, ten slotte, heeft betrekking op het op een plezierige wijze helemaal opgaan in het werk, er als het ware mee versmelten waardoor de tijd lijkt stil te staan en het moeilijk is om er zich los van te maken”. Bron: Schaufeli en Bakker (2001)
Onderzoek van Maslach en Leiter wijst uit dat werkplezier de tegenpool is van burn-out. Dag in dag uit zonder sprankeling aan het werk zijn, put je vroeg of laat uit. Door te kiezen voor werkplezier bewijs je niet alleen jezelf een grote dienst, de kinderen in je klas profiteren hier ook van. Een meta-analyse van onderzoeksbureau Gallup (Harter, Schmidt & Hayes, 2002) toont namelijk aan dat bevlogen medewerkers beter presteren.
Er is goed nieuws! Onderzoekers Ryan en Deci ontdekten dat het vuurtje van werkplezier gaat branden als:
De vraag is natuurlijk hoe je aan deze drie knoppen kunt draaien om met meer sprankeling en positieve energie aan het werk te zijn?
Laten we de drie factoren die Ryan en Deci noemen één voor één bij de horens vatten:
Draaiknop 1: Autonomie
Hoe zorg je ervoor dat je voldoende regelruimte en variatie ervaart in je werk, zonder dat anderen bepalen wat je moet doen? Twee suggesties:
Draaiknop 2: Relatie
Hoe zorg je ervoor dat je ondersteuning ervaart van collega’s en leidinggevenden en niet het gevoel hebt er alleen voor te staat? Weer twee suggesties:
Draaiknop 3: Competentie
Hoe bouw je aan je vaardigheden, kennis, middelen en ontwikkelmogelijkheden om je werk goed uit te voeren? Weer twee mogelijkheden:
Oftewel, de draaiknoppen voor meer werkplezier liggen binnen handbereik. Elk van deze suggesties is gebaseerd op ervaringen van schoolteams uit de praktijk. Pak er eens één of twee uit en probeer ze uit. We zijn erg benieuwd naar je ervaringen!
Wil je weten wat de leerkracht-aanpak voor je school kan betekenen? Hoe het aansluit bij jullie ambities en wat jullie willen bereiken?
Door je in te schrijven ga je akkoord met ons privacybeleid en geef je toestemming om updates van Stichting leerkracht te ontvangen.