Wat is Samenwerkingsverband Passend Onderwijs?
Alle scholen in Nederland zijn verplicht aangesloten bij een Samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Hierin werken scholen regionaal samen om ervoor te zorgen dat er voor alle leerlingen passend onderwijs is. Ze maken samen een ondersteuningsplan. De regio-indeling van de samenwerkingsverbanden is wettelijk vastgelegd en onder andere gebaseerd op voorkeuren van schoolbesturen, leerlingaantallen en leerlingenstromen.
Zo help je scholen écht verder als Samenwerkingsverband Passend Onderwijs
Na de invoer van de wet Passend Onderwijs zijn er veel regionale samenwerkingsverbanden ontstaan. Hieraan gekoppelde experts ondersteunen scholen bij de uitvoer van Passend Onderwijs. Dat is fijn, want scholen werden behoorlijk in het diepe gegooid. Maar hoe kun je als samenwerkingsverband de volgende stap zetten? Zodat je samen met scholen tot een duurzame invulling komt voor Passend Onderwijs? In deze blog geven we 4 tips waarmee samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs hun rol nog beter kunnen invullen.
Als Samenwerkingsverband Passend Onderwijs sta je voor de opdracht om in samenwerking met schoolbesturen voor elk kind in de regio een passende plek te vinden of creëren. Dat vraagt visie, kennis, organisatie maar vooral samenwerking. Maar hoe organiseer je samenwerking op een manier die uiteindelijk ten goede komt aan de leerlingen en dus verder gaat dan protocollen, budget en procedures? De tips die we voor samenwerkingsverbanden Passend onderwijs hebben, sluiten aan bij de aanpak van stichting leerKRACHT waarmee inmiddels 1.000 schoolteams werken.
LeerKRACHT inzetten in een Samenwerkingsverband Passend Onderwijs
Hoe kun je als samenwerkingsverband op een eenvoudige manier aan de slag met wat we hierboven beschrijven, ook als scholen zelf (nog) niet werken met de leerKRACHT-methodiek? We reiken we je vier tips aan.
De eerste drie gaan over wat je als samenwerkingsverband kunt aanreiken aan scholen. De laatste tip gaat over hoe je als samenwerkingsverband zelf nog beter kunt functioneren door de inzet van een verbeterbord.
1. Bedenk samen met leraren verbeteracties via ‘Retrospectives’
Wat is het?
Met een ‘retrospective’ kun je op een simpele manier een proces verbeteren en draagvlak creëren voor oplossingen. Er zijn verschillende werkvormen voor beschikbaar, maar het uitgangspunt is dat je terugblikt op een bepaalde periode en bepaalt wat er goed ging en wat er nog beter kan. En vanuit die opbrengst bedenk je concrete verbeteracties voor een volgende periode. Als Samenwerkingsverband kun je een aantal keer het initiatief nemen om zo’n retrospective te organiseren en vervolgens bespreken hoe ze dat voortaan zelf organiseren.
FIGUUR 1: DE RETROSPECTIVE
Hoe kun je dit toepassen?
Voer een retrospective bijvoorbeeld uit op een school met de leraren die een rol spelen bij Passend Onderwijs. Zorg ervoor dat de retrospective een duidelijk onderwerp heeft. Bijvoorbeeld ‘ondersteuning leerlingen met gedragsproblemen’ of ‘toewijzing zorgleerling aan specifieke klassen’. De uitkomsten van de retrospective helpen leraren om het weer een beetje beter te doen voor leerlingen en geven houvast voor ondersteuningsplannen zoals Samenwerkingsverbanden die voor scholen opstellen.
Meer weten? Ga dan met je team aan de slag met de retrospective
2. Met behulp van feedback van leerlingen Passend Onderwijs verbeteren
Wat is het?
Bij een leerlingarena zitten een zo’n 8 leerlingen in een binnenkring en voeren onder leiding van een leraar het gesprek over een onderwerp waar de school graag feedback op wil. De betrokken leraren zitten in een buitenkring erom heen en luisteren alleen. De input van de leerlingen wordt op een flap geschreven en naderhand uitgewerkt om verbeterideeën uit op te maken. Ook hier geldt: reik het de school aan om er zelf mee aan de slag te gaan nadat je een eerste keer hebt geholpen om het te organiseren.
Hoe helpt het?
Als je niet oppast, is Passend Onderwijs op een gegeven moment vooral een beleidsonderwerp en verliezen we uit het oog waar het eigenlijk over gaat: ervoor zorgen dat elke leerling een passende plek krijgt. Het klinkt als een open deur maar we vergeten het toch vaak: betrek de leerlingen bij de vraag hoe en of voor we hem of haar passend onderwijs realiseren. En bij jongere kinderen: betrek ook (nog meer) de ouders. Een prettige manier om deze Stem van de Leerling te horen is door regelmatig een leerlingarena te organiseren. Op deze manier wordt het team geholpen én worden leerlingen serieus genomen.
3. Koppel leraren van (verschillende) scholen aan elkaar voor gezamenlijk lesontwerp en lesbezoek
Wat is het?
Leraren binnen de scholen maar zeker ook van verschillende scholen gaan met elkaar nadenken (in duo’s) hoe ze het beste de les kunnen inrichten om leerlingen het onderwijs te bieden dat passend is. Vervolgens gaan ze bij elkaar kijken hoe dat uitpakt en met elkaar erover in gesprekken om er lessen uit te trekken. We hebben door het afstandsonderwijs gezien hoe je ook op afstand met collega’s kunt samenwerken. De voorbereiding van een les samen oppakken hoeft dus niet eens altijd door fysiek bij elkaar te zijn.
Hoe helpt het?
Vanuit theorie kun je van alles leren over hoe je het beste leerlingen het onderwijs biedt dat ze nodig hebben, maar de praktijk is vaak weerbarstig. Door samen met een collega van de eigen of een andere school op te trekken die met vergelijkbare uitdagingen zit, vergroot je het leren én ervaar je als leraar steun. Samen weet je meer. Door de inzet van de collega heb je een paar extra ogen om te zien hoe het in de praktijk uitpakt.
FIGUUR 2: HET VERBETERBORD
4. Ga zelf met een verbeterbord werken met je collega’s van het samenwerkingsverband
Wat is het?
Een verbeterbord is een fysiek (of digitaal bij samenwerken op afstand) bord waarop je verbeterdoelen zet (dat wat jullie graag voor jullie scholen willen verbeteren) en de bijbehorende acties die jullie gaan inzetten om te zorgen dat de doelen bereikt worden. Daarnaast is er ruimte op het verbeterbord om in te checken, successen te delen en een planning te maken. Bij dit verbeterbord houd je minimaal wekelijks korte staande bordsessies om de voortgang te bespreken.
Hoe helpt het?
Het verbeterbord helpt om focus te houden om waar jullie mee bezig zijn en zicht te krijgen op wie daarin wat doet. Het faciliteert samenwerken en zorgt voor ontwikkeling binnen het team. Daarmee kunnen jullie nog effectiever en efficiënter worden in jullie ondersteuning aan de scholen.
Meer informatie vindt je op onze kennisbankpagina van het verbeterbord
En nu?
Met bovenstaande tips kun je zelf een eerste stap zetten richting een verbetercultuur op jullie scholen en binnen je eigen werkverband. Wij denken ook graag met je mee om zo’n verbetercultuur in jouw samenwerkingsverband verder te ontwikkelen of deze eerste stappen te zetten. Dat kan fysiek of via een videocall.
