Hoe de W.G. van de Hulstschool het Daltononderwijs combineert met de leerKRACHT-methodiek: ‘we merken blijvende verbetering’
De W.G. van de Hulstschool in Epe combineert al jaren hun Daltononderwijs met onze leerKRACHT-methodiek. Hoe ervaart zij die samenwerking? En wat levert het op? We spraken schoolleider Neelke Heldoorn. Zij legt uit hoe de school de leerlingen en ouders beter betrekt, terwijl het bovendien blijvende verbeteringen oplevert voor het onderwijs.
FOTO: Schoolleider Neelke Heldoorn
“De methode van Stichting leerKRACHT sluit aan bij de visie van het Daltononderwijs”, vertelt Neelke. Ze legt uit: “Het gaat over samenwerken, verantwoordelijkheid nemen en daarop systemisch reflecteren. Het ritme van leerKRACHT sluit goed aan bij de daltonkernwaarden waaruit we ons onderwijs vormgeven.”
De school startte vier jaar geleden met leerKRACHT. Neelke was toen net aangesteld als schoolleider. De school zette het traject in met behulp van NPO-gelden, omdat de visie goed aansloot bij hun eigen idee van onderwijsontwikkeling. Inmiddels is de methodiek volledig geïntegreerd in de dagelijkse praktijk, dus plukt de school daar veel vruchten van.
Jaarlijkse verbeterthema’s
De school werkt jaarlijks aan drie verbeterthema’s, zoals specifiek voor rekenen, taal of het Daltononderwijs in het algemeen. Volgens Neelke draagt die cyclische aanpak bij aan meer houvast en structurele verbetering. “Het voorkomt dat we steeds met iets nieuws beginnen, om daarna te vergeten wat we hebben geleerd. In plaats daarvan bouwen we voort op eerdere successen.”
Een concreet voorbeeld daarvan is het geïntegreerd lezen. De school startte daar vier jaar geleden mee, aan de hand van een literatuurstudie. Vervolgens werden de lessen ontworpen en werd een nieuwe lijn ingezet, die succesvol is gebleken. ,,Dit jaar focussen we ons op het versterken van de leesmotivatie. Zo bouwt alles op elkaar voort”, vult ze aan.
Helen Parkhurst, grondlegster van het daltononderwijs, liet haar keuze voor onderwijsontwikkeling leiden door haar leerlingen met haar mee te laten denken. Een mooi voorbeeld waarom de methodiek van leerKRACHT goed in het daltondonderwijs past. Voor de W.G. van de Hulstschool is het dan ook vanzelfsprekend om nieuwsgierig te zijn naar de stem van de leerling. “We willen graag weten van de leerlingen waarin we ons onderwijs kunnen óf moeten verbeteren”. Daarvoor gebruiken ze de leerlingarena’s uit de leerKRACHT-methodiek, maar ook andere vormen. De leerlingenraad interviewt bijvoorbeeld medeleerlingen, en “dat levert vaak verrassende inzichten op,” vult de schoolleider aan.
Het valt op dat kinderen uit de leerlingenraad die onderling gesprekken voeren op heel andere onderwerpen uitkomen dan volwassenen die spreken met leerlingen. Daarnaast luistert de school ook graag naar de stem van de ouder, bijvoorbeeld wanneer er weerstand merkbaar is. Neelke: ,,Een verandering in de groepsindeling leidde tot wat weerstand bij ouders. We besloten om niet onze keuzes te verdedigen, maar actief met hen in gesprek te gaan. Daardoor konden we leren van hun feedback.”
FOTO: De leerlingenraad interviewt andere leerlingen
Datamuren en Doorloopjes
Om blijvend te verbeteren maakt de school graag gebruik van de datamuur, die gegevens inzichtelijk maakt voor het hele team. “Dat brengt uitdagingen aan het licht en creëert een gezamenlijke verantwoordelijkheid.” De school ontdekte op die manier bijvoorbeeld dat automatiseren binnen de rekensprint een probleem vormde in alle groepen. Door daar een gezamenlijke aanpak voor te vinden is iedereen extra gemotiveerd om mee te doen, vertelt ze.
Ook gebruikt de W.G. van de Hulstschool ‘Doorloopjes’. De gratis beschikbare literatuur en tools op basis van onderwijsonderzoek laat zich eenvoudig koppelen aan zowel de datamuren als de verbeterplannen. Neelke: “Het geeft ons concrete handvatten om effectiever te zijn als we ons onderwijs willen verbeteren.”
Samenwerken als team
De school werkt met een dinsdag- en donderdagteam, waarbij de leerkrachtcoach, de interne begeleider en de schoolleider over beide teams verspreid zijn. Ieder verbeterthema wordt voorbereid door een expertteam waarbij zij het jaarplan als uitgangspunt nemen. Leerkrachten zijn verantwoordelijk voor hun eigen klas én voor het geheel. Door structureel te overleggen en tijdens werksessies stemmen ze het werk op elkaar af. ,,Wij bewaken het proces, zonder dat we als leiding te veel bezig zijn met de dagelijkse zaken”, legt ze uit.
Elke verbeter-cyclus wordt afgesloten met een retrospective. “Tijdens die sessies bespreken we de inhoud, net als hoe we als team functioneren.” Het vormt volgens de schoolleider een belangrijke voorwaarde om samen te blijven groeien. “Als schoolleiding kun je de visie uitzetten, maar het zijn de leerkrachten die ermee aan de slag moeten. Wij houden de lijntjes kort, sluiten aan bij de behoeften van het team en stellen vervolgens de verwachten. zodat het team zich eigenaar voelt over het proces.”
De rol van de schoolleider
De actieve rol van de schoolleider speelt volgens Neelke een belangrijke rol binnen de onderwijsverbetering. Ze benadrukt het belang van teamreflectie: “We gebruiken heel consequent een retrospective op teamsamenwerking. In elke retro, die ik zelf leid of samen met een collega leid, kijken we zowel naar de inhoud van bordsessies als naar de samenwerking binnen het team.”
De schoolleider beschrijft hoe het team met creatieve werkvormen werkt aan de professionele cultuur. “We deden bijvoorbeeld een activiteit met constructiemateriaal uit de onderbouw, waarbij deelnemers een team bouwden en we vervolgens drie vragen bespraken. Hoe zie jij het team?
Waar sta jij en waar wil je staan? Zo pakken we de samenwerking gestructureerd en diepgaand aan.”
Daarnaast biedt de leerKRACHT-methodiek volgens haar houvast: “Het helpt enorm dat de retrospective vast onderdeel is van de methodiek. Dit vermindert de weerstand vanuit het team en helpt de samenwerking structureel te verbeteren.”
Volgens Neelke draait effectief schoolleiderschap om een heldere visie en het bewaken van de professionele cultuur. “Het gaat om korte lijnen, de juiste gesprekken voeren en investeren in samenwerking. Zo stimuleert het de blijvende ontwikkeling en verbetering binnen de school.”
De eerste stappen zijn gezet, maar het team blijft ontwikkelen. “We leren nog steeds en realiseren ons dat niet alles meteen perfect hoeft. Het gaat om de gezamenlijke groei,” concludeert de schoolleider.
‘Samen leer je meer, en beter’
Het motto van de school is niet voor niets ‘Samen leer je meer en beter’. Het is voelbaar aan alles wat de school doet, omdat het meer is dan zomaar een motto onder een logo, benadrukt Neelke. “Het leeft bij ons, in de dagelijkse praktijk. Dat geldt voor de lesmethoden en binnen het team, net als voor onze samenwerking met Stichting leerKRACHT.”
Dankzij de integratie van de leerKRACHT-methodiek met het Daltononderwijs lukt het de W.G. van de Hulstschool jaar na jaar om blijvend te verbeteren. “Daar zijn we trots op, en we merken dat zowel onze leerlingen, hun ouders én onze leerkrachten daar heel tevreden over zijn”, besluit Neelke.
