Lerarentekort? Het lerarentekort op jouw school te lijf

Een aantal collega’s is ziek en de invalpool is leeg. Jullie moeten klassen combineren of andere kunstgrepen uitvoeren. Hoe zorg je ervoor dat je van dit probleem af komt? Dat jullie school voldoende nieuwe leraren trekt en dat je de huidige leraren vasthoudt? In deze blog bieden we je een idee voor een structurele oplossing.

Eerst even een stap terug: wanneer ondervinden mensen werkdruk en minder plezier in hun werk? Dat gebeurt als je een of meer van de volgende zaken meemaakt op school:

  • Je hebt onvoldoende regie over je werk, anderen bepalen wat je moet doen
  • Je voelt weinig steun van collega’s en leidinggevenden
  • Je staat er vaak alleen voor
  • Je mist middelen of vaardigheden om je werk goed uit te voeren
  • Je leerlingen zijn niet altijd betrokken

Wat is het effect: geen aantrekkelijke school om te werken

Als je collega’s op school deze dingen ondervinden, dan loop je de kans dat ze naar een andere school vertrekken. Bovendien straalt dit uit. Pabo-studenten die net zijn afgestudeerd komen dan niet bij je werken en leraren die naar jouw stad of dorp toekomen gaan liever op een andere school werken.

Dan maar verder met kunst & vliegwerk? Voor de korte termijn kan dat wel. Je moet wel. Maar er is een oplossing. Een oplossing die het werkplezier van de leraren vergroot, die het team sterker maakt en de school aantrekkelijk om te komen werken.

Waarom lopen we in deze valkuilen?

Voordat we naar die oplossing gaan duiken we eerst nog even dieper. Waarom ervaren mensen dat ze zoveel te doen hebben, missen ze regie op hun werk of steun van collega’s? Dat zie je op heel veel Nederlandse scholen en daar zijn drie structurele redenen voor:

  • De aard van het beestje. Leraren willen het beste voor hun leerlingen. Ze zien hoeveel ze voor hen betekenen. Dat zorgt ervoor dat ze altijd dat extra stapje willen zetten.
  • Gestold wantrouwen in het systeem. Leraren worden ingekaderd met een systeem van lesmethoden, resultaatmetingen, verslaglegging en controle. Dat geeft het gevoel dat er veel moet waar het nut niet duidelijk van is. Ze hebben het niet zelf bedacht.
  • Een cultuur van autonomie in de eigen klas. Een groot goed is de vrijheid die leraren hebben in hun klas, maar ook direct een valkuil. Je staat er in je klas vaak alleen voor. Maar het vak is te ingewikkeld om alleen af te kunnen.

Dit kan anders: de revolutie in de IT

Ik maak even een uitstapje met jullie naar de IT-wereld. Programmeurs werden daar gedwongen te werken met controlesystemen met namen zoals ‘Prince 2’ en moesten al hun werk minutieus documenteren. Ze werkten alleen, achter hun beeldbuizen. Deze manier van werken leidde ertoe dat er veel fout ging, dat frustreerde hen enorm.

Toen, 10 jaar geleden, begon de verandering. Van onderop. Een aantal programmeurs ontwikkelde een manifest over een nieuwe manier van werken. ‘Agile’ noemden ze dat. Als je met Agile werkt zijn mensen belangrijker dan systemen, is werkende software belangrijker dan documentatie, werk je niet alleen maar in teams en niet in grote halen naar teleurstelling maar in kleine stapjes naar resultaat.

Deze manier van werken heeft in 10 jaar tijd de hele IT-wereld veroverd. Zo werken leidt tot meer werkplezier en resultaat. Als je nu nog een programmeur zoekt en je werkt als bedrijf niet met Agile, vergeet het dan maar. Ze willen niet meer bij je werken.

Wat kunnen we hiervan leren?

Door het lerarentekort hebben leraren steeds meer te kiezen. Waarom zou je als leraar willen werken op een school waar je niet samen de regie hebt of waar je minder steun voelt? Zeker als je ook kunt kiezen voor een school te gaan waar dat wel het geval is. Er zijn steeds meer scholen waar hechte lerarenteams samen de regie pakken.

Stel je zo’n school voor waar:

  • Leerlingen enorm betrokken zijn
  • Leraren van elkaar leren
  • Leerlingen zien waar ze heen gaan en daar invloed op hebben
  • Leraren het met elkaar over onderwijs hebben
  • Het lerarenteam samen keuzes maakt en uitvoert
  • Leerlingen hun leraren feedback geven
  • Vergaderingen kort zijn en energie geven
  • Leerlingen eigenaarschap nemen voor hun leren

Op zo’n school is ‘elke dag samen een beetje beter’ het devies. Daar wil je werken. Wil je zien hoe leraren dit ervaren, kijk dan naar deze filmpjes.

Wat kun jij doen?

Ga met je collega’s aan de slag om op je school zo’n cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’ te creëren. Net als de IT?ers die 10 jaar geleden startten met Agile.

Lees ook deze 8 concrete stappen naar een verbetercultuur. Begin klein en bouw het uit. Zo wordt je school aantrekkelijker om te werken én voor jullie leerlingen om te leren. Veel succes!