Het verbeterbord in de klas
Nadat we met leerKRACHT startten op scholen gebeurde er iets onverwachts. Leraren gingen het verbeterbord gebruiken met hun leerlingen in de klas. Dat hadden wij niet bedacht! Tot onze stomme verbazing zagen we dit niet op een paar geïsoleerde scholen, maar op bijna iedere leerKRACHT-school.
Overal gingen leraren met leerlingen bordsessies houden: de ‘mood’ van de leerlingen peilen, successen vieren, met hun leerlingen doelen stellen, acties bedenken en samen uitvoeren. Ik heb dit zelf in actie gezien op basisscholen, middelbare scholen en MBO’s. Waarom deden leraren dit? Wat voor effect bereiken ze hiermee met hun leerlingen? Hoe maken ze er een succes van? En hoe kun je dit zelf in je eigen klas uitproberen?
Een voorbeeld van een basisschool
Laat me beginnen met een voorbeeld van een basisschool uit Zeeland, de Linge. Leraar Marleen de Ridder nam zich al bij de eerste kennismaking van leerKRACHT voor om het bord in haar klas met de leerlingen in te gaan zetten. De eerste lessen nam Marleen nog zelf de leiding, maar al snel namen de leerlingen het van haar over.
Marleen zette een stapje naar achteren terwijl haar leerlingen zelf bedachten hoe het onderwijs te verbeteren en elkaar daarbij te helpen. Wat voor doelen stelden de leerlingen? Ze gingen aan de slag met allerlei doelen: ‘als de juf om stilte vraagt zijn we in 5 seconden stil’, ‘wij kunnen elkaar positief aanspreken over elkaars handelen en daar positief op reageren’ en ‘we worden beter in spelling’.
Vervolgens bedachten ze acties om die doelen te realiseren en gingen daar mee aan de slag. Het effect: leerlingen die veel beter weten wat voor doelen ze proberen te halen, die zich meer bij die doelen betrokken voelen omdat ze zelf mee bedacht hebben en leerlingen die elkaar helpen om die doelen te halen.
Wil je zien hoe dat werkt, kijk dan naar deze drie korte video’s:
Wat vindt Marleen er zelf van?
Hoe werkt het bord in de klas? Leerlingen vertellen.
Wat vinden leerlingen ervan? Marleen interviewt haar leerlingen.
Een voorbeeld van een middelbare school: de mentorles
Je vraagt je dan af, dit kan waarschijnlijk alleen maar bij oudere kinderen in de bovenbouw van een basisschool? Nee dus. Op dezelfde school zijn ook kleuters aan de slag met de bordsessie, terwijl we bordsessies met leerlingen ook op middelbare scholen en MBO’s zien werken.
Een voorbeeld daarvan is een middelbare school in Den Haag, de Populier. Daar bedachten de mentor leraren van Mavo 3 om met het bord aan de slag te gaan in hun mentorlessen. Ze vroegen de leerlingen ‘wat willen jullie dit jaar bereiken?’.
Het zal niemand verbazen dat het antwoord was ‘Overgaan’ (oftewel, niet nóg een keer Mavo-3). ‘Ok’, zeiden de leraren, ‘en hoe gaan we meten hoe we ervoor staan?’, waarop de leerlingen bedachten ‘cijfers!’. Daarna werden elke maand de ‘virtuele zittenblijvers’ bijgehouden. ‘Maar wat daar aan te doen?’ was de volgende vraag. Dat vonden de leerlingen niet erg ingewikkeld: elkaar helpen. Zij maakten een lijst van vakken waar elk kind óf bij kon helpen óf hulp nodig had. De mentorlessen werden daarna gebruikt om elkaar in groepjes te helpen. Het effect was dat leerlingen enorm gemotiveerd aan de slag gingen en leraren verbaasd waren over het effect.
En wat kun jij hiermee in jouw klas?
Wil je wel eens weten of het voor jou en je klas ook werkt? Probeer het gewoon uit. Daar hoef je geen leerKRACHT school voor te zijn, dat kan elke leraar. Hoe doe je dat:
1. Ga eerst kijken
Grasduin eens op Youtube naar video’s over hoe dit werkt. Die kun je vinden op Youtube als je zoekt op ‘leerkracht bordsessie’
2. Begin klein
Bijvoorbeeld alleen met de ‘smileys’, om te ervaren met de leerlingen hoe het is om met de ‘mood’ van de klas de dag te beginnen
3. Zorg voor veiligheid
Waardeer alle input van leerlingen en zorg dat ze op elkaar voortbouwen.
4. Bouw het uit
Voeg na de smileys het delen van successen toe. Loopt dat? Ga dan met je leerlingen nadenken over doelen die zij willen bereiken en welke acties daar bij horen
5. Heb even geduld
De eerste doelen waar leerlingen mee komen zijn misschien niet de belangrijkste voor jou als leraar, maar er komen vanzelf steeds serieuzere doelen op het bord
6. Geef leerlingen de leiding
Draait het, wacht dan tot de leerlingen je vragen of zij het van je over mogen nemen. Geef ze dan de pen en geniet!
7. Laat leerlingen samenwerken
Eén leidt de bordsessie, één schrijft, één houdt de tijd bij, één geeft feedback aan het einde
8. Evalueer en verbeter
Vraag na een week of 4 aan je leerlingen hoe de bordsessie nog beter kan. Bijvoorbeeld door ze na te laten denken over 5 onderwerpen: wat meer, wat minder, wat anders, wat stoppen en waarmee doorgaan?
