Materialen voor masteronderzoek
1. Op welk onderzoek is leerKRACHT gebaseerd?
De leerKRACHT-aanpak is gebaseerd op een aantal onderzoeken:
McKinsey
In 2010 bracht McKinsey met een internationaal onderzoek in kaart wat de voorwaarden zijn voor goed onderwijs. Daaruit blijkt dat het onderwijs in Nederland van hoog niveau is. Maar in een aantal landen en regio’s is het onderwijs nóg beter. Dat zijn bijvoorbeeld Ontario, Massachusetts, Shanghai, Estland, Singapore en Finland. Deze onderwijssystemen hebben met elkaar gemeen dat de focus al jaren ligt op de kwaliteit van de leraren. Op scholen in deze landen daar zie je een cultuur waarin leraren als professionals van elkaar leren en samen het onderwijs verbeteren. Hoe? Zij analyseren samen met collega’s leerling resultaten, ontwerpen samen lessen, bezoeken elkaars lessen, kijken daarbij naar het effect van de lessen op leerlingen en geven elkaar feedback.
OESO
Ook uit onderzoek van de OESO (2016) komt naar voren dat het Nederlands onderwijssysteem ‘goed’ is, maar beter kan. Drie van hun zes aanbevelingen concentreren zich op de cultuur op scholen: vergroot het professionalisme van leraren, zorg voor een continu verbetercultuur op school en houd besturen hier verantwoordelijk voor. Deze aanbevelingen zijn in lijn met de conclusie van de OESO dat schoolsystemen die betere resultaten boeken dat doen door te investeren in de kwaliteit van leraren.
De inspectie
In de Staat van het Onderwijs trekt de Inspectie de conclusie dat Nederland internationaal koploper is geworden in niveauverschillen tussen scholen. Dit zegt de Inspectie over wat scholen goed maakt: ‘Goede leraren zijn belangrijk, net als hechte teams. Goede schoolleiders en bestuurders werken samen vanuit een gedeelde visie en ambitie. Professionalisering wordt aangemoedigd en leraren weten wat hun leerlingen kennen en nodig hebben. Op minder goede scholen zien we dit veel minder.’ Oftewel, een goede school heeft een verbetercultuur.
2. Wat kunnen we leren van andere sectoren?
Uit bovenstaande onderzoeken blijkt hoe belangrijk een sterk lerarenteam is dat werkt in een verbetercultuur. Maar hoe creëer je zo’n cultuur? Hoe je dat doet hebben we gebaseerd op de ervaringen van bedrijven, ziekenhuizen en andere instellingen. Daarbij springen er twee aanpakken in het bijzonder in het oog:
Lean
Lean, ontstaan bij Toyota in het midden van de twintigste eeuw, is een aanpak die tot doel heeft met mensen op de werkvloer elke dag kleine verstoringen in de productie weg te nemen. Al die verstoringen kosten tijd, zijn vervelend voor medewerkers en leiden tot gebrekkige kwaliteit, waar klanten last van hebben. Met leerKRACHT hebben we een aantal onderdelen van de lean-aanpak overgenomen. Bijvoorbeeld de bordsessie, waar je met het team verbeterdoelen stelt en acties neemt. Maar ook andere Lean-onderdelen zoals ‘kijken op de werkvloer’ zie je terug in leerKRACHT, waar we via lesbezoeken kijken naar het effect op leerlingen. Lees hier meer over lean
Agile
In de IT leed men al jaren onder een plaag van steeds mislukkende, vertraagde en dure IT-projecten kon aanpakken. Op een bijeenkomst in 2001 kwam een groep IT’ers bijeen om over de oplossing te praten. Toen bleek dat men er niet uitkwam werd besloten dan maar een aantal principes op te schrijven waar men hen het wel over eens was. Dit is bekend geworden als het Agile manifesto met principes als ‘individuen en hun interactie zijn belangrijker dan processen en instrumenten’. Deze principes werden vervolgens de basis voor een beweging in de IT die niet meer te stoppen was. Uit deze Agile-beweging hebben we onderdelen geleend zoals het scrum-bord en de retrospective.
3. Wat zijn de belangrijkste leerKRACHT modellen?
Er is een aantal onderdelen die de kern van leerKRACHT vormen:
Onze kernwaarden
Niets beschrijft leerKRACHT beter dan de kernwaarden die ons dagelijks kompas zijn: we doen dit voor de leerling, met vertrouwen in de kracht van leraren, die we helpen om elke dag samen een beetje beter te worden en dat doen we op een duurzame manier, wat de betrokkenheid van schoolleiding en bestuur vergt.
Onze methodiek en de succesfactoren
De basis van ‘elke dag samen een beetje beter’ wordt gevormd door de vier leerKRACHT-instrumenten: Bordsessie, Gezamenlijk Lesontwerp, Lesbezoek en Feedback en de Stem van de Leerling. Samen vormen ze de methodiek van leerKRACHT. Om deze methodiek succesvol uit te kunnen voeren zijn een stevige ambitie, een dagelijkse ritmiek en regelmatig terugkijken essentiële voorwaarden.
Het verandermodel
Succesvol veranderen is alleen mogelijk als mensen overtuigd zijn, anderen het goede voorbeeld zien geven, als de processen op school hen daarbij ondersteunen en als ze de benodigde vaardigheden hebben. Als een verandering vertraagt of stokt, dan zie je dat er in één of meer kwadranten iets ontbreekt.
Onze aanpak
Het creëren van een cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’ is vooral een kwestie van doen. Dat doen we in vier stappen: een startfase waarin we met een team van docenten en schoolleiding de voorbereiding doen, een trainingsfase waarbij het hele team de leerKRACHT-methodiek al doende leert, een verdiepingsfase waarin ze zich verder bekwamen in deze manier werken en tenslotte de ‘continu verbeterfase’ waarin zo werken gewoon is geworden.
3. Hoe meten we impact?
We weten dat leerKRACHT werkt. Dat zien we elke dag op scholen en merken we omdat schoolleiders en leraren anderen vertellen over het effect op leerlingbetrokkenheid, werkplezier van leraren en kwaliteit van onderwijs. Hun verhalen zorgen ervoor dat we in 9 jaar gegroeid zijn van 15 naar meer dan 1.000 deelnemende scholen. Toch meten we via onafhankelijk onderzoek wat de impact van leerKRACHT is.
De vier impact-niveaus
We meten de impact of leerKRACHT op vier niveaus, die elkaar stap voor stap volgen. Het begint met de vraag of scholen leerKRACHT uitvoeren zoals bedoeld? Vervolgens willen we weten of dit leidt tot een verandering van cultuur op school? Als het goed is leidt werken in zo’n verbetercultuur tot beter onderwijs. En, tenslotte, wat is daarvan het effect op leerlingen?
Beschikbare onderzoeken
Onze impact op deze vier niveaus laten we extern onderzoeken. Dat wordt betaald door het Ministerie van Onderwijs, zodat het onderzoek onafhankelijk is. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Universiteit van Utrecht. Lees alles over het onderzoek naar de impact van leerKRACHT.
