Onderzoek toont aan: leerKRACHT werkt. En snel!
1. Onderzoekers: ‘snelle impact op leerKRACHT-scholen’
Onderzoek van de Universiteit Utrecht en onderzoeksbureau Oberon op 118 leerKRACHT-scholen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en het mbo laat zien dat op deze scholen binnen één jaar een lerende cultuur ontstaat.
De onderzoekers zien dit gebeuren op alle elementen van zo’n lerende cultuur, zoals bijvoorbeeld het gebruik van toetsgegevens voor het verbeteren van de lespraktijk, het samenwerken door leraren aan hun lessen, de lerende houding van leraren en een schoolleider die onderzoek gebruikt om leiding te geven. Kortom, op deze scholen wordt een cultuur gecreëerd waar leraren samen het onderwijs in kleine stapjes steeds beter maken. Bovendien constateren de Utrechtse onderzoekers dat leerKRACHT uniek is omdat met deze aanpak een lerende cultuur zo snel ontstaat: al na één jaar.
In bijgaande ‘infographic’ vatten de onderzoekers hun conclusies samen.
Wat is de leerKRACHT-aanpak?
Met leerKRACHT verbeter je samen het onderwijs. Op een school met een verbetercultuur werk je samen aan nog beter onderwijs. Een cultuur waarin je als leraren van elkaar leert en samen met je leerlingen en de schoolleiding het onderwijs verbetert. Met leerKRACHT creëer je zo’n cultuur op jouw school. Hoe doe je dat? Aan de basis staan vier leerKRACHT-instrumenten die elkaar onderling versterken: de bordsessie, gezamenlijk lesontwerp, onderling lesbezoek & feedback en de stem van de leerling. Deze instrumenten zet je in een geplande ritmiek in en vormen de kern van de leerKRACHT-aanpak waarmee je op jouw school een verbetercultuur kan creëren.
Zelf ervaren wat de effecten zijn van leerKRACHT? Bezoek dan een informatiebijeenkomst op een leerKRACHT-school bij jou in de regio!
2. Waarom zijn sterke lerarenteams zo belangrijk
Er zijn vijf redenen waarom je elke school sterke lerarenteams toewenst:
- Verhogen onderwijskwaliteit
Internationaal onderzoek (OECD, McKinsey) laat zien dat het verbeteren van onderwijs sterke lerarenteams vergt. Landen en regio’s als Ontario, Massachusetts, Saksen, groot-London, Finland en Estland geven hierbij het voorbeeld. Echter, de kwaliteit van het Nederlands onderwijs daalt al jarenlang. Het Nederlands onderwijsbeleid ging decennialang over structuurverandering en schaalvergroting: het woord ‘leraar’ ontbrak.
- Aanpakken kansenongelijkheid
De Inspectie constateerde in haar Staat van het Onderwijs in 2018 dat er geen onderwijssysteem is in de ontwikkelde wereld waar de kansenongelijkheid zo groot is als in het Nederlandse. Ook hier geeft de Inspectie een duidelijke richting: scholen waar leraren in hechte teams aan de kwaliteit van onderwijs werken voorkomen dat hun leerlingen kansen missen.
- Verminderen lerarentekort
De verbetering van ons onderwijs staat onder druk te staan door het oplopende lerarentekort. Dit tekort wordt veroorzaakt door een jarenlange daling in de populariteit van het beroep en door grote werkdruk. Werkdruk wordt extra zwaar ervaren als je dingen moet ‘van boven’ of als je weinig steun ervaart van collega’s. Sterke lerarenteams die zelf keuzes maken en waar leraren elkaar ondersteunen zijn hierop het antwoord. Daarom schoof het PO-Front in 2018 leerKRACHT naar voren als een van de opties voor scholen om werkdruk aan te pakken.
- Doelgericht innoveren
De Inspectie beschrijft in haar recente Staat van het Onderwijs dat er enorm veel wordt vernieuwd in het onderwijs, met extra aanbod rond bepaalde vakken, zoals technasia en cultuurprofielscholen. Tegelijkertijd constateert de Inspectie dat deze scholen en opleidingen de resultaten en effecten van hun keuzes maar in zeer beperkte mate evalueren. Het is daarom sterk de vraag of deze innovaties wel werken. Wat deze scholen missen zijn teams die doelgericht verbeteren en toetsgegevens gebruiken om innovaties te evalueren.
- Betere leerlingresultaten
Onderzoek door de Inspectie [1, 2] laat zien “Scholen met betere leerresultaten hebben een continu verbetercultuur”. Dat komt volgens de inspectie doordat zo’n cultuur bijdraagt aan een voortdurende ontwikkeling van leraren. “Samenwerken en elkaar aanspreken maken dat er gezamenlijke, schoolbrede praktijken ontstaan en ieder dezelfde kant op blijft gaan.”
3. Hoe bereiken leerKRACHT-scholen een verbetercultuur en hechte teams?
Wat constateren de onderzoekers van de Universiteit Utrecht en Oberon over waarom leerKRACHT werkt? Wat direct opvalt is hoe belangrijk de rol van de school is. De onderzoekers keken naar de drie stappen waarmee scholen zich leerKRACHT eigen maken. Voor elke stap constateren zij dat het telkens de leraren, de school en het team zélf zijn die het verschil maken tussen succes en geploeter:
- Stap 1: Uitvoering van leerKRACHT
In scholen die stevig met leerKRACHT aan de slag gaan ervaren leraren dat zij zich professioneel ontwikkelen: zij worden nog sterkere docenten. Dat geeft hen energie om de leerKRACHT-instrumenten nog beter in te zetten. Zo zijn het de individuele leraren die de uitvoering van leerKRACHT aanzwengelen: ze willen meer.
- Stap 2: Enthousiasme over deze manier van werken
In scholen waar docenten het meest enthousiast zijn, is het de school die het verschil maakt: docenten zien de kwaliteit van onderwijs op school steeds beter worden en dat sterkt hun enthousiasme voor deze manier van werken. Succes leidt tot succes.
- Stap 3: Een cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’
Hier zien de onderzoekers dat het lerarenteam het grootste verschil maakt. Als je als docent ziet dat het team steeds sterker wordt, samen doelen stelt, met elkaar onderwijs ontwikkelt en van elkaar leert, dan begint de cultuur op school te veranderen. Een nieuwe gewoonte wordt zo een cultuur.
Wij herkennen deze conclusies van de onderzoekers. We kunnen een school op weg helpen met onze passie, methodiek en onze mensen, maar het succes op school bepaalt de school door wat zij er zélf van maken.
4. En nu?
Wil je kansenongelijkheid aanpakken, het onderwijs verbeteren, het beroep leraar aantrekkelijker maken en het onderwijs effectief vernieuwen? Ga doen wat aantoonbaar werkt. Tien procent van alle Nederlandse scholen kozen ervoor om – ondanks grote werkdruk – écht tijd vrij te maken voor hun lerarenteams om samen te werken aan beter onderwijs. Dat werkt! Waar wachten we nog op?
