12+ straks ook weer naar school? Betrek ze bij de invulling daarvan!
Tips om niet alleen voor de leerlingen maar vooral ook met de leerlingen na te denken.
De basisscholen zijn al gedeeltelijk open. Op een gegeven moment zijn ook scholen voor voortgezet onderwijs en mbo’s aan de beurt. Maar hoe dan? Als leerlingen in de afgelopen periode iets hebben laten zien, dan is het wel dat ze flexibel zijn en bereid om mee te denken en te werken. Een uitgelezen kans om op dit pad verder te gaan: benut de ‘Stem van de Leerling’ om antwoord te krijgen op de vraag hoe je dit als school gaat invullen. In deze blog lees je wat dat je oplevert en hoe je dat praktisch kunt aanpakken.
In de leerKRACHT-methodiek is de ‘Stem van de Leerling’ één van de vier instrumenten waarmee je een verbetercultuur creëert. Want als we het er over eens zijn dat onderwijs bedoeld is voor leerlingen, dan is het logisch dat je aan leerlingen vraagt wat ze 
nodig hebben en welke ideeën zij hebben om onderwijs nog beter te maken. En niet alleen via een officiële leerlingvertegenwoordiging, maar als wezenlijk onderdeel van je DNA. Het zorgt ervoor dat leerlingen zich gezien en gehoord
voelen. Dat doet heel veel als het gaat om het gevleugelde woord ‘eigenaarschap’. Daarnaast geeft het je als leraar bevestiging en houvast: je bent gaan lesgeven om iets te betekenen voor leerlingen. Dan is niets zo fijn als van leerlingen te horen wat voor hen wel of niet werkt. En nu scholen voor de uitdaging staan om afstandsonderwijs en fysiek onderwijs te combineren en/of een 1,5 meter school in te richten, hebben we de input van leerlingen hard nodig. Niet vanuit het idee ‘zij vragen, wij draaien’, maar wel om tot een invulling te komen die tegemoet komt aan wat voor leerlingen én leraren werkbaar is.
Stem van de Leerling in 3 stappen
Een voor de hand liggende suggestie is om mentoren en/of slb-ers in te zetten om de Stem van de Leerling te horen. Zij kunnen hierover met hun klas in gesprek gaan in drie stappen. Leg deze drie stappen ook uit aan de leerlingen en geef direct aan op welke manier jij en je collega’s aan de slag gaan met hun input.
Stap 1: Organiseer een ‘retro’
Voordat je in gesprek kan over wat de nieuwe invulling van het onderwijs wordt, is het goed om eerst terug te kijken op de afgelopen periode van afstandsonderwijs. Dit kun je doen door met leerlingen een online ‘retrospective’ te houden. De simpelste vorm: open een digitaal document waar alle leerlingen op kunnen bijdragen. Vraag leerlingen input te geven op drie vragen: wat werkte goed, wat werkte een beetje en wat werkte niet bij afstandsonderwijs? Leerlingen vullen dit van te voren in en tijdens een videocall ga je hierover in gesprek. We schreven hier eerder een blog over met meer uitleg.
Tip: cluster voor de videocall de input en ga tijdens de videocall in op de inbreng die nadere toelichting behoeft (laat leerlingen hun naam bij de inbreng zetten). Beperk de tijd, bijvoorbeeld maximaal 30 minuten.
Stap 2: Brainstorm over oplossingen
Nadat je het net hebt opgehaald bij stap 1, kun je samen nadenken over hoe jullie vorm kunnen geven aan het onderwijs in de nieuwe situatie. Geef vooraf de kaders mee die op dat moment bekend zijn vanuit de overheid. Wat mag/kan wel, wat mag niet?
Vraag leerlingen om vanuit dat kader en met de geleerde lessen vanuit de retro van stap 1, aan te geven hoe zij het voor zich zien. Halve klassen? Ochtend- en middaggroep? Alleen voor uitleg naar school? Of juist voor verwerking van de stof? Inschrijven voor lessen met een maximum? Welke vakken voorrang? Et cetera. Het is handig om een aantal vragen mee te geven waar jullie als team graag input op willen hebben. Geef daarnaast de ruimte om losse ideeën aan te dragen.
De brainstorm kun je organiseren zoals je bij de retro hebt gedaan: van te voren inbreng laten geven via een digitaal bestand en in een videocall inzoomen op een aantal aspecten voor verheldering.
Tip: vraag alle leerlingen om digitaal input te geven maar voer de videocall met maximaal 8 leerlingen. Dat bevordert het gesprek. Wij noemen dit een ‘leerlingarena’. Nodig andere leraren uit om mee te luisteren (niet meepraten).
Stap 3: Inventariseer persoonlijke behoeftes van leerlingen
Er kunnen specifieke behoeftes zijn bij leerlingen om allerlei redenen. Geef daarom bij de leerlingen aan dat je deze heel graag hoort. Omdat de drempel om dit ook daadwerkelijk als leerling aan te geven hoog kan liggen, is het raadzaam om alle leerlingen persoonlijk te benaderen en dit te vragen. Op welke manier je dit doet, kun je zelf het beste inschatten.
De input die de mentoren of slb-ers ophalen bij hun klas, kun je gebruiken bij de eerste volgende keer dat jullie als team nadenken over de vervolgstappen binnen jullie onderwijs. Lees hiervoor ook onze blog over de ‘Doorstartdag’. Probeer de rode draad te halen uit de input van de verschillende klassen/jaarlagen. De mentoren/slb-ers kunnen dit voorbereiden. Koppel aan de leerlingen terug wat jullie met hun input gedaan hebben. Ook als wensen niet vervuld kunnen worden.
Ben je benieuwd naar de inhoud van de leerKRACHT-aanpak? Én wil je zelf horen en zien hoe scholen met onze aanpak online en offline werken, meld je dan aan voor één van onze webinars!
