leerKRACHT groeit dankzij het enthousiasme van de scholen

Door Jaap Versfelt
Vijf jaar geleden startten we als goededoelenstichting met 15 pilotscholen. Ondertussen doen 615 scholen in heel Nederland mee, waarvan er 150 nieuwe scholen in september starten. Dit zijn 62 basisscholen, 30 middelbare scholen en 58 MBO & HBO-teams.
Deze groei heeft verschillende oorzaken. Eentje daarvan heet word of mouth. Leraren en schoolleiders van deelnemende scholen delen hun ervaringen met anderen. Dat maakt nieuwsgierig en werkt aanstekelijk. Mede hierdoor willen ook andere scholen kennis maken met leerKRACHT.

Ervaringen

Wat maken deze scholen mee? Wat voor verhalen delen zij met anderen?
In deze blog ga ik in op de resultaten van een ‘eindejaarsbarometer’ die 542 leraren en schoolleiders van deelnemende scholen vóór de zomer invulden. Daarin ga ik in op vier aspecten: de leerKRACHT-instrumenten, hun ritmiek, onze aanpak en het effect op school. In de vijfde en laatste deel van deze blog geef ik aan waar leraren nog wat minder tevreden over zijn:

Verbeterbord heeft het meeste effect
De vier leerKRACHT instrumenten
Wij helpen een school een cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’ te creëren. Daarvoor gebruiken we vier instrumenten: het verbeterbord, de stem van de leerling, gezamenlijk lesontwerp en lesbezoek en feedback.
Volgens de leraren heeft het verbeterbord het meeste effect op de onderwijskwaliteit. Dat bord creëert een moment samen waar je met elkaar bepaalt wat jullie belangrijk vinden en waar je aan wilt werken.
Wat de andere instrumenten betreft hechten onze MBO’s en middelbare scholen het meest aan de stem van de leerling. Zij gebruiken leerling arena’s om hen feedback te vragen, of gaan met Onze Les in de klas aan de slag. Basisscholen maakt het niet veel uit: zij waarderen de stem van de leerling evenveel als de laatste 2 instrumenten: gezamenlijk lesontwerp & onderling lesbezoek.

Dit is wat leraren zeggen over bordsessies:

  • Ritmiek van de bordsessies is veel effectiever dan een sectievergadering (docent-VO)
  • Tijdens de bordsessie kreeg ik overzicht van acties van álle teamleden, hierdoor ontstond meer betrokkenheid bij de processen die zich afspelen in het team (docent HBO)
  • Het bord werkt voor mij rustgevend, doelen staan erop, duidelijk wat ik moet doen. Successen delen brengt positieve sfeer (leraar PO)
  • Spijkers met koppen slaan, korte-termijndoelen, zinvolle resultaten en prettige samenwerking binnen de sectie (docent VO)
  • We hebben iedere week een gezamenlijk overlegmoment (docent MBO)

De ritmiek van samen verbeteren zit er bij onze basisscholen het beste in

Tijd is in alle scholen een probleem. Toch lukt het met name de basisscholen het wekelijks ritme er goed in te houden. Dat lukt de MBO’s ook met de bordsessie, maar minder bij het gezamenlijk ontwerpen en elkaars lessen bezoeken. Middelbare scholen sluiten de rij, zij hebben de meeste moeite om het ritme er goed in te houden.
We weten dat een goede ritmiek van kritiek belang is. Eerder onderzoek van het Kohnstamm Instituut bevestigde ons beeld: scholen die een wekelijks ritme vasthouden zijn meer tevreden over de impact die ze bereiken en over de samenwerking in hun team.

Dit is wat leraren zeggen over het effect op het samenwerken in hun team:

  • Gesprekken met collega’s en daarin openheid en eerlijkheid (docent MBO)
  • Goede communicatie met teamleden. Hierdoor weet iedereen waar hij/zij aan toe is en werken we samen aan een (nog) beter manier van onderwijzen (leraar PO)
  • Veel tijd om rustig over zaken te praten met collega’s en meningen en ideeën te delen (leraar PO)
  • Samenwerken aan een gezamenlijk doel voelt goed (docent VO)
  • Meer openheid en echt tijd om met elkaar te sparren/overleggen. Je spreekt meer collega’s en leert veel van en met elkaar (leraar PO)
  • We worden een hechter team met gezamenlijke doelen (docent MBO)

Leraren zijn blij met hun eigen leerKRACHT-coach

Op middelbare school minder over de rol van hun schoolleider

Je kunt alleen aan leerKRACHT meedoen als je een eigen coach vrijmaakt. Dat is een leraar of teamleider die het team begeleidt bij het creëren van een cultuur van ‘elke dag samen een beetje beter’. Dat werkt: deelnemende leraren zijn enorm blij met de rol die hun collega speelt.
Naast de coach is de schoolleider (of teamleiders op het MBO) belangrijk in het veranderen van de cultuur op school. Op de meeste scholen zijn leraren blij met hoe hun schoolleiders meewerken. Behalve op middelbare scholen, daar zijn de docenten wat minder tevreden. Dat lijkt vooral te komen doordat hun schoolleiders niet in staat zijn voldoende tijd vrij te roosteren voor hun leraren om samen het onderwijs te verbeteren.

Dit is wat leraren zeggen:

  • Fijne en enthousiaste begeleiding van de schoolcoach (docent VO)
  • De ruimte die je als leerkracht van de directeur krijgt om nieuwe dingen uit te proberen (docent PO)
  • Meer betrokkenheid directie nodig (docent VO)

Deelnemers zijn blij met het effect van leerKRACHT op hun professionele ontwikkeling en op onderwijskwaliteit

Op alle scholen zijn er leraren die meer of minder tevreden zijn over het effect van leerKRACHT. Wat we zien is dat het aantal leraren dat enthousiast is 5x hoger is dan het aantal dat dit niet is. Dat geldt zowel voor het effect op hun professionele ontwikkeling als op onderwijskwaliteit.

Dit is wat leraren zeggen over gezamenlijk lesontwerp en onderling lesbezoek, de twee leerKRACHT-instrumenten waarmee ze leren van en met collega?s:

  • De lesbezoeken openen deuren, geen eilandjes meer (leraar-PO)
  • Samen lessen ontwerpen en uitvoeren: verschillen ontdekken en samen bespreken (leraar PO)
  • De lesbezoeken: ik ervaar het als zeer prettig om feedback te krijgen op mijn onderwijs (docent MBO)
  • De tijd krijgen en nemen om met collega’s in gesprek te gaan en bij elkaar op klassenbezoek gaan (docent MBO)

Leraren zijn na een jaar leerKRACHT nog niet tevreden over tijd & diepgang

Leraren die een jaar met leerKRACHT aan de slag zijn willen nog enorm veel verbeteren in hoé ze samen het onderwijs verbeteren. Het meest genoemde verbeterpunt gaat over tijd. Er is behoefte aan meer tijd om samen lessen te ontwerpen en elkaars lessen te bezoeken. Daarnaast geven leraren vaak aan dat ze meer diepgang willen in de samenwerking, gericht op de doelen van het team.

Dit is wat leraren zeggen over tijd:

  • Meer tijd om in de kleine groepjes iets uit te werken (docent MBO)
  • Bordsessies niet plannen tijdens andere dingen in de jaaragenda (docent VO)
  • Meer tijd om samen lessen te ontwerpen (docent PO)
  • Aan de leerKRACHT bijeenkomsten kom je niet. Die gaan altijd door en iedereen die er hoort te zijn is dan op dat tijdstip aanwezig (docent MBO)

Dit is wat leraren zeggen over diepgang:

  • Behoefte aan een visie van het kader, zodat we onze plannen daarop af kunnen stemmen (docent MBO)
  • Voor mijn gevoel waren de sessies te vrijblijvend. Het aanspreken van elkaar op niet gehaalde doelen kan beter en anders (docent PO)
  • Meer diepgang en beter ingebed in jaaragenda (docent VO)
*  *  *

Wij zijn enorm blij dat leraren ervaren dat zij – en hun leerlingen – er beter van worden als zij met leerKRACHT werken. We verheugen ons erop met 150 nieuwe scholen te starten in september.
Bovendien wensen we iedere school in Nederland een cultuur van ?elke dag samen een beetje beter? toe. Voor de leraren. Maar vooral voor hun leerlingen, omdat helaas de kansenongelijkheid in het Nederlandse onderwijs nog enorm groot is. En er is maar ??n plek waar het verschil gemaakt kan worden: op school. Door hechte teams van goede leraren. Die samen elke dag het onderwijs een beetje verbeteren.  Wil je daar vandaag nog mee aan de slag, lees dan deze 8 stappen voor het creëren van een verbetercultuur.