Niet denken maar doenken

Door Jaap Versfelt
Soms moet je niet te veel nadenken, maar gewoon gaan doen. Met leerKRACHT is dit niet anders. Teams die blijven nadenken over ‘werkt dit wel?’, ‘hoe willen wij het precies?’, ‘is dit wel een relevant verbeterdoel?’ verzanden. Teams die gewoon beginnen en daarna pas denken boeken veel meer succes. Waarom? Drie redenen.

1. Je moet succes ervaren om er tijd voor vrij te willen maken

Als teams met leerKRACHT starten komt er veel op ze af: een wekelijkse bordsessie, samen lessen ontwerpen, elkaars lessen bezoeken, elkaar feedback geven, leerlingen om feedback vragen, etc. Ondertussen gaat het lesgeven gewoon door, en je hebt het al druk zat. Hier moet je doorheen. Je gaat pas het effect zien als je het doet. Daarom moet je niet blijven hangen in denken. Maar doen.
Als je dan ziet dat je leert van colleg’?s, als lessen beter lopen, als leerlingen meer betrokken raken dan krijg je nog meer plezier in je werk. En ga je dingen die minder belangrijk zijn wegduwen. Maar als je blijft hangen in ‘heb ik geen tijd voor’, dan ga je de andere kant op. Je doet wel iets, maar dat levert je niet veel op. Dat frustreert. Dan ga je nog minder doen. En dan kan je beter maar helemaal niets doen.

2. Je weet van tevoren niet wat bij je past, dat moet je ervaren

Als team moet je zelf ervaren wat het beste bij jullie werkt. Misschien lopen de bordsessies in het begin niet goed en moet je wel 20 of 30 keer het bord aanpassen en verfijnen. Je weet van tevoren niet waar je meer van leert: gezamenlijk lessen ontwerpen of lessen bij elkaar gaan bekijken? Of heb je er meer aan om leerlingen te betrekken bij het verbeteren? Hebben die leerlingen wel iets te melden waar jij mee aan de slag kunt? Ook dat moet je ervaren. En als je dat ervaren hebt, dán ga je nadenken. Kijken wat bij jullie team past.

3. Leraren zijn heel praktische mensen, die hebben geen tijd voor geklets

Toen we in 2012 startten met leerKRACHT en met 15 scholen onze aanpak vormgaven hebben we nog geprobeerd om een korte opstartfase in te bouwen. Waarin je als team eerst samen nadenkt over hoe het verbeterproces voor jullie eruit moet zien. Dat vonden de leraren die de aanpak samen met ons ontwierpen maar niks. “Gewoon meteen aan de slag”, zeiden ze. Ik dacht dat mensen in bedrijven praktisch zijn, maar leraren zijn dat nog veel meer.
Kortom: wil je succes, ga dan doenken. Dat is een niet bestaand woord, waarmee we bedoelen: ‘Eerst doen en dan denken’. Teams die eerst gaan denken lopen vast. En omdat je weet dat je nog maanden en jaren de aanpak voor jouw team kan fijn slijpen gaat er niets verloren door eerst gewoon te doen. Dit blijkt ook uit het recente onderzoek van het Kohnstamm Instituut naar onze impact. De scholen die het meest deden hadden het meeste succes. De scholen die het minst deden waren het minst enthousiast.
Kortom, doenk ze!