Verbeter je lessen doelgericht, samen en in kleine stapjes

In onze vorige blogs werd de noodzaak van goede feedback op lessen benadrukt: feedback over de dingen die het leren van leerlingen bevorderen én feedback vanuit verschillende perspectieven om een zo rijk mogelijk beeld van de leskwaliteit te krijgen. Maar zelfs als je regelmatig goede feedback op je lessen ontvangt, dan is verbetering niet vanzelfsprekend. Dit blijkt onder andere uit onderzoek van Hannah [1]. Ondanks dat leraren inzicht kregen in hun verbeterpunten op basis van de feedback die zij ontvingen, verbeterden zij hun lessen niet (gemeten door de ogen van leerlingen). Het duurzaam verbeteren van (complexe) leraarvaardigheden vraagt namelijk méér dan alleen de feedback: een grondige analyse van de lesaspecten waar je als leraar beter in wil worden, een sterke motivatie om te willen verbeteren, hele precieze verbeterdoelen, coaching en intensief werken aan verbetering.

Van analyse naar een klein, concreet doel
Het is voor een leraar (bijna) onmogelijk om dit alleen te doen. Allereerst moeten de ‘data’ (de verzamelde feedback) omgezet worden naar waardevolle informatie over jouw les. Dit vraagt van leraren dat ze ‘datageletterd’ zijn, in de literatuur [2] ook wel bekend als data literacy. Samen met je collega’s en onder begeleiding van een coach kun je op zoek gaan naar elkaars sterke kanten van de les en waar nog verbetering mogelijk is. Bijvoorbeeld dat je regelmatiger kunt checken of de leerlingen de lesstof begrijpen. Kleine, concrete verbeterdoelen helpen je om focus te houden in de verbeteringsgerichte acties die je uitvoert. Het is belangrijk dat collega’s zicht houden op elkaars handelen en indien nodig bijsturen. Door naar verloop van tijd opnieuw feedback te verzamelen, kun je controleren of de uitgevoerde verbeteracties effect hebben gehad en bepaal je of je blijft werken aan hetzelfde doel of toch een ander doel formuleert.

Stap voor stap samen aan de slag

Als je weet wat je wilt verbeteren, dan kun je aan de slag. Daarvoor heb je allereerst een idee nodig voor hoe je je lespraktijk gaat aanpassen zodat je het doel dat je jezelf hebt gesteld kunt realiseren. Daar geven de Doorloopjes met 50 ‘evidence informed’-technieken handvatten voor. Als je je op de Doorloopjes.nl website registreert vind je daar een kijkwijzer die laat zien bij welke lessituaties welke technieken zouden passen. Kies er daar samen met een collega eentje van uit waarvan je denkt: die zou wel eens kunnen helpen. Bijvoorbeeld als je regelmatig wilt checken of je leerlingen de lesstof begrijpen, dan passen daar de doorloopjes ‘controleren op begrip’ en ‘laat je wisbordje zien’ bij. Daarna is de volgende stap het samen bestuderen van deze technieken en nadenken hoe je die zou kunnen toepassen in je les. Als je dat gesprek hebt gevoerd is het tijd om samen aan de slag te gaan met een concrete les. Je ontwerpt een les of een deel daarvan (bijv. de lesstart) met een bijbehorend leerdoel, passende activiteiten, eventuele tussentijdse metingen en wat je nog meer nuttig vindt.

Geef de les en analyseer het effect op de leerling   

Als je klaar bent met de voorbereiding, dan geef je allebei de les. Het verzamelen van feedback op die les hebben we in de vorige blog beschreven, met je eigen reflectie, de observaties van een collega die de les bezoekt en de mening van je leerlingen. En daarna? Dan verbeter je de les nog een keer en geef je hem opnieuw, totdat je bereikt hebt wat je wilt: het beoogde effect op de leerlingen.

Tenslotte
In ons volgende artikel gaan we dieper in op welke bronnen je als leraar nog meer kunt gebruiken om je lessen te verbeteren.